Asụsụ Mpade

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ

 

Asụsụ Mpade
asụsụ, modern language
obere ụdị nkeMafa languages Dezie
mba/obodoKameroon, Chad Dezie
ụmụ amaala kaFar North, North, South, Hadjer-Lamis, N'Djamena Dezie
Ọkwa asụsụ Ethnologue6b Threatened Dezie

Mpadə bụ asụsụ Afro-Eshia a na-asụ n'ebe ugwu Cameroon na ndịda ọdịda anyanwụ Chad. [1] ndị a bụ Bodo, Biamo, Digam, Mpade (Makari), Shoe (Shewe), na Woulki.

A na-akpọ asụsụ ahụ Makari mgbe ụfọdụ, site n'otu n'ime obodo ebe a na-asụ ya. Ngala gara n'ihu n'ebe ọdịda anyanwụ (dị ka Barth kọwara) na-asụ otu olumba yiri Makari, mana ọ na-anwụ na 1920s, ndị mmadụ agafeela Kanuri.

Nbudata[dezie | dezie ebe o si]

Na Cameroon, a na-asụ Mpade n'ebe ugwu nke ngalaba Logone-et-Chari (Far North Region), n'akụkụ Ọdọ Mmiri Chad ma dị n'etiti Makari (akụkụ ugwu nke Makari arrondissement yana na Fotokol na Hilé Alifa arrondissements, na akụkụ ugwu nke Goulfey arrondissement). A na-asụkwa ya na Chad na Naijiria, ọ nwere ọnụ ọgụgụ mmadụ 12,000 (SIL 2000). [2]

Ọmụmụ ụdaolu[dezie | dezie ebe o si]

Mkpụrụ okwu[dezie | dezie ebe o si]

Mpade nwere ụdaume ndị a. [3]

Akpụkpọ ahụ Coronal Palatal Velar Mkpịsị aka
Ala Dị larịị Akpụkpọ ụkwụ
Na-akwụsị andaffricates
ndị Afrịka
Enweghị olu p t k
Nkwupụta b d ɡ ɡʷ
Ihe E Mere Eme tsʼ tʃʼ kʷʼ
Implosive ɓ ɗ
Prenasalized mb nd ŋɡ
Ihe na-egbu egbu Enweghị olu f s ʃ h
Nkwupụta z
Ụgbọ imi m n
N'akụkụ l
Ihe na-atọ ụtọ r
Ọkara ụdaume j w

Mkpụrụedemede[dezie | dezie ebe o si]

Mpade nwere ụdaume ndị a. [3]

n'ihu azụ a na-agbaghị agba
azụ
Elu i ɨ u
Ndị Na-adịghị Elu e a o

Ihe edeturu[dezie | dezie ebe o si]

  1. (2003) "Mpade", in Frawley, William J.: International Encyclopedia of Linguistics, Volume 1. Oxford University Press. 
  2. (2012) in Binam Bikoi: Atlas linguistique du Cameroun (ALCAM), Atlas linguistique de l'Afrique centrale (ALAC) (in fr). Yaoundé: CERDOTOLA. ISBN 9789956796069. 
  3. 3.0 3.1 Allison 2006.

Edensibia[dezie | dezie ebe o si]

obodo ebe a na-asụ ya. Ngala gara n'ihu n'ebe ọdịda anyanwụ (dị ka Barth kọwara) na-asụ otu olumba

  • [Ihe e dere n'ala ala peeji] 2006. Alphabet et orthographe de Kotoko de Makary (mpadɨ) (Makary Kotoko Orthography Statement) SIL manuscript, 31 pp. Available on-lineEnwere ya n'ịntanetị
  • [Ihe e dere n'ala ala peeji] 2020. A Grammar nke Makary Kotoko. Leiden: Ọmarịcha   ISBN 9789004422513

Àtụ:Languages of CameroonÀtụ:Biu–Mandara languages