Asụsụ Ukaan

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ

[1][2]Ukaan (nke a na-akpọkwa Ikan, Anyaran, Auga, ma ọ bụ Kakumo) bụ asụsụ Niger–Congo nke akọwara nke ọma ma ọ bụ ụyọkọ olumba nke njikọ ejighị n'aka.↵Roger Blench na-enyo enyo, dabere na listi okwu, na ọ nwere ike bụrụ ihe kacha nso na (East) Benue–Congo (ma ọ bụ, n'otu aka ahụ, Nke kacha dị iche na Benue-Congo [3] (2012) na-ekwu na "aha na nkwekọrịta na-eme ka ọ dị ka Benue-Congo, mana ihe akaebe adịghị ike".

Ndị na-asụ ya na-akpọ asụsụ ha Ùkãã ma ọ bụ Ìkã . [4]

Ụdị dị iche iche[dezie | dezie ebe o si]

Aha Anyaran sitere n'obodo Anyaran, ebe a na-asụ ya. Ukaan nwere ọtụtụ olumba dị iche iche: Ukaan kwesịrị ekwesị, Igau, Ayegbe (Iisheu), Iinno (Iyinno), nke nwere naanị nghọta otu ụzọ n'ọnọdụ ụfọdụ.

Roger Blench (2005, 2019)[5] weere na Ukaan nwere ma ọ dịkarịa ala asụsụ atọ dị iche iche, ma kwuo na ụdị Ukaan dị iche iche a na-asụ n'Ishè, Ẹkakumọ, na Auga niile nwere ụdị lexeme dị iche iche.[4]) [5]

Salffner (2009: 27) [6] depụtara asụsụ anọ na-esonụ nke Ukaan.

  • Ikaan: a na-asụ ya na Ikakumo na Ikakumu (Edo State)
  • Ayegbe: a na-asụ ya na Ise
  • Iigau ma ọ bụ Iigao: a na-asụ ya na Auga
  • Iino: a na-asụ ya na Ayanran

Nbudata[dezie | dezie ebe o si]

Ethnologue depụtara ebe ndị a ebe a na-asụ Ukaan.

  • Ondo Steeti: Akoko North-East LGA
  • Edo Steeti: Akoko Edo LGA
  • Kogi Steeti: Ijumu LGA (obodo Anyaran, Auga, na Ishe)

Blench (2019) depụtara Ondo State, Akoko North LGA, obodo Kakumo-Aworo (Kakumo-Kejĩ, Auga na Iṣe); Edo State, Akolo Edo LGA,obodo Kakumo-Akoko na Anyaran.

Ihe owuwu[dezie | dezie ebe o si]

Abiodun wughachila Proto-Ukaan (1999). [7]

Hụkwa[dezie | dezie ebe o si]

Edensibia[dezie | dezie ebe o si]

  1. HRELP – Projects. Archived from the original on 2008-04-30. Retrieved on 2009-04-03.
  2. (2022) "Ukaan", in Eberhard: Ethnologue: Languages of the World, 25th, Online version, Dallas, Texas: SIL International. Retrieved on 2 August 2022. 
  3. Roger Blench, Niger-Congo: an alternative view
  4. 4.0 4.1 Blench (2019). An Atlas of Nigerian Languages, 4th, Cambridge: Kay Williamson Educational Foundation. 
  5. Blench, Roger. 2005. The Ukaan language: Bantu in south-western Nigeria?
  6. Salffner, Sophie. 2009. Tone in the phonology, lexicon and grammar of Ikaan. Doctoral dissertation, University of London.
  7. Abiodun, Michael Ajibola. 1999. A comparative phonology and morphology of Ukaan dialects of Old Akoko division. Doctoral dissertation. University of Ilorin.

Njikọ mpụga[dezie | dezie ebe o si]

Àtụ:Languages of Nigeria