Derartu Tulu

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Derartu Tulu
Mmádu
ụdịekerenwanyị Dezie
mba o sịEthiopia Dezie
Ụbọchị ọmụmụ ya21 Maachị 1972, 1972 Dezie
Ebe ọmụmụBekoji Dezie
IkwuEjegayehu Dibaba, Tirunesh Dibaba, Genzebe Dibaba Dezie
Ọrụ ọ na-arụonye na-agba ọsọ marathon, long-distance runner, asọmpi egwuregwu Dezie
ụdị egwuregwuegwuregwu Dezie
ịdọ aka ná ntị egwuregwu asọmpimarathon Dezie
so na2004 Summer Olympics, 2000 Summer Olympics, 1996 Summer Olympics, 1992 Summer Olympics Dezie
Ihe nriteBBC 100 Women Dezie

Derartu Tulu NL COL (Oromo: , Amharic: ደራርቱ ቱሉ; amụrụ na 21 Machị na afọ 1972) bụ onye Etiopia bụbu onye na-agba ọsọ ogologo oge, onye na-asọmpi n'okporo ụzọ, na-agbagharị mba, na okporo ụzọ na-agba ruo n'ebe marathon. Ọ na-eje ozi ugbu a dị ka onye isi oche nke Ethiopian Athletics Federation.

Ndụ na ọrụ[dezie | dezie ebe o si]

Derartu tolitere na-elekọta ehi n'obodo nta Bekoji na ugwu ugwu nke Arsi Province, otu obodo ahụ dị ka Kenenisa Bekele.[1] Ọ bụ nwa nwanne nne nke Ejegayehu Dibaba, Tirunesh Dibaba na Genzebe Dibaba.

Derartu bụ nwanyị Etiopia mbụ na nwanyị ojii Africa mbụ meriri nrite ọla edo nke Olympic, nke ọ meriri na ihe omume 10,000 m na afọ 1992 Barcelona Olympic Games.[2][3] Asọmpi ahụ, ebe ya na Elana Meyer (South Africa) gbara ọsọ maka agba n'otu n'otu ụzọ n'ihu ndị ọzọ, malitere ọrụ ya. Ọ nọrọ n'èzí na afọ 1993 na afọ 1994 na mmerụ ahụ n'ikpere wee laghachi na asọmpi na afọ 1995 IAAF World Cross Country Championships ebe ọ meriri ọla edo, ebe ọ bịarutere na ọsọ ahụ naanị otu awa tupu mmalite. Ọ tọrọ n'ọdụ ụgbọ elu Athens n'enweghị ụra ruo awa 24.[3] N'otu afọ ahụ, Fernanda Ribeiro meriri ya wee merie ọlaọcha na World Championships 10,000.

Na 1996 bụ afọ siri ike nye ya. Na IAAF World Cross Country Championships Derartu tụfuru akpụkpọ ụkwụ ya n'ọsọ ahụ wee lụọ ọgụ iji nweta ọnọdụ nke anọ. O mechikwara nke anọ n'egwuregwu Olympic, ebe ọ na-elekọta mmerụ ahụ. N'afọ 1997, ọ meriri n'asọmpi mba ụwa nke ugboro abụọ, mana o tinyeghị aka na 10,000m World Championships. N'afọ 1998 ọ mụrụ nwa nwanyị, Tsion, mana ọ laghachiri n'afọ 2000 n'ọnọdụ kachasị mma nke ndụ ya.[4] O meriri 10,000m Olympic gold maka oge nke abụọ (naanị nwanyị mere nke a na akụkọ ihe mere eme dị mkpirikpi nke ihe omume ahụ). O nwetakwara mmeri na IAAF World Cross Country Championships nke ugboro atọ. N'afọ 2001, o mechara merie n'asọmpi 10,000 n'ụwa niile na Edmonton. Nke a bụ nrite ọla edo nke atọ n'ụwa ma ọ bụ Olympic. O nwere ngụkọta nke nrite ụwa na nke Olimpik 5.

Mgbanwe ya gaa na marathon nwetara mmeri na London na Tokyo Marathons na afọ 2001. O mechara nke anọ na 2005 World Championships, na-etinye oge kachasị mma ya nke 2:23:30. O nwetakwara mmeri na Portugal Half Marathon na 2000 na 2003, na Lisbon Half Marathon n'afọ 2003. N'afọ 2009, mgbe ọ dị afọ 37, ọ meriri na New York City Marathon, na-emeri ndị dị ka Paula Radcliffe, Lyudmila Petrova na Salina Kosgei.[5]

N'afọ 2004, Derartu jụrụ ịbanye na New York Marathon, ebe ọ ga-eche Paula Radcliffe ihu, onye ya na ya nwere nnukwu asọmpi kemgbe ọtụtụ afọ, ma lekwasị anya n'egwuregwu Olimpik, ebe ọ meriri ọla nchara na 10,000 m n'azụ Xing Huina na nwa nwanne ya nwoke Ejegayehu Dibaba.[6] (Radcliffe emeghịcha.)

Derartu gara n'ihu na-agba ọsọ asọmpi na ngwụcha afọ iri atọ ya, ebe ọtụtụ n'ime ndị na-asọmpi ochie ya lara ezumike nká. Ọ gwụchara n'asọmpi marathon ikpeazụ ya n'afọ 2011 na Yokohama.[7]

A na-echeta ya maka ọsọ ya na 60.3 nke abụọ ikpeazụ ya na njedebe nke 10,000 m na Sydney Olympics bụ sprint nke ihe edeturu.

Ọ bụ onye isi oche nke Ethiopian Athletics Federation (EAF) kemgbe 14 Nọvemba na afọ 2018.

Egwuregwu mba ụwa[dezie | dezie ebe o si]

  • 1990
    • World Junior Championship - Plovdiv, Bulgaria.
      • Ihe nrite ọla edo 10,000 mita
  • 1991
    • World Cross Country Championship - Antwerp, Belgium.
      • Ihe nrite ọlaọcha ogologo oge
    • Egwuregwu Africa niile - Cairo, Egypt
      • Ihe nrite ọla edo 10,000 mita
  • 1992
    • Summer Olympics - Barcelona, Spain.
      • Ihe nrite ọla edo 10,000 mita
    • IAAF World Cup - Havana, Cuba.
      • Ihe nrite ọla edo 10,000m
  • 1995
    • World Cross Country Championship - Durham, England.
      • Ihe nrite ọla edo ogologo oge
    • Mmeri ụwa - Gothenburg, Sweden.
      • Ihe nrite ọlaọcha 10,000m
  • 1997
    • World Cross Country Championship - Turin, Italy.
      • Ihe nrite ọla edo ogologo oge
  • 2000
    • Summer Olympics - Sydney, Australia.
      • Ihe nrite ọla edo 10,000m
    • World Cross Country Championship - Vilamoura, Portugal.
      • Ihe nrite ọla edo ogologo oge
  • 2001
    • Mmeri ụwa - Edmonton, Canada.
      • Ihe nrite ọla edo 10,000m
    • Onye mmeri nke London Marathon
    • Onye mmeri nke Tokyo International Women's Marathon
  • 2004
    • Olimpik oge okpomọkụ - Athens, Gris
      • Ihe nrite ọla nchara 10,000m
  • 2009
    • Onye mmeri nke New York City Marathon

Ndụ onwe onye[dezie | dezie ebe o si]

Tulu bụ nwanne nne nke ụmụnne Dibaba bụ Ō Ejegayehu, Tirunesh na Genzebe Dibaba.[8]

Ndị a nabatara[dezie | dezie ebe o si]

A kpọrọ aha Tulu na mmemme BBC 100 Women na afọ 2017.[9]

Ihe odide[dezie | dezie ebe o si]

  1. Derartu TULU. Olympic.org (2017-01-13). Retrieved on 13 May 2014.
  2. Robbins, Liz (2009-11-01).
  3. 3.0 3.1 MacKay, Duncan (2000-12-30).
  4. 10 athletics Supermums.
  5. McDougall (2010-11-04). Born to Run the Marathon?.
  6. Marint, David (2003-09-12).
  7. Derartu Tulu.
  8. "Meet the Dibabas: The Fastest Family on the Planet", Vogue, March 31, 2016.
  9. "BBC 100 Women 2017: Who is on the list?", BBC News, October 20, 2017. Retrieved on July 24, 2019.


Njikọ mpụga[dezie | dezie ebe o si]

  • Derartu Tulu at World Athletics
  • Derartu Tulu na International Olympic Committee [nkwekọrịta nwụrụ anwụ na-adịgide adịgide]