Felix Idubor
| ụdịekere | nwoke  |
|---|---|
| mba o sị | Naijiria |
| aha enyere | Felix |
| ụbọchị ọmụmụ ya | 1928 |
| Ebe ọmụmụ | Benin City |
| Ụbọchị ọnwụ ya | 1991 |
| ọrụ ọ na-arụ | onye na-akpụ ihe ọkpụkpụ |
| ụdị ọrụ ya | art of sculpture |
| ikike nwebiisinka dị ka onye okike | Ọrụ nwebiisinka chekwara |
Felix Idubor (1928-1991) bụ onye Naijiria na-ese ihe site na Benin City, obodo nwere akụkọ ihe mere eme bara ọgaranya nke nka. Felix Idubor Onye Naijiria na-ese ihe Benin City Ọ bụ otu n'ime ndị na-eto eto na-ese ihe na 1950s na 1960s bụ ndị mere ka a mara banyere nka nke ọdịnala Afrịka n'ọnọdụ ọha na eze na-apụta. A na-ewere ya mgbe ụfọdụ dị ka otu n'ime ndị na-ebute ụzọ na nka nke oge a nke Naijiria. N'afọ 1966, ọ meghere ụlọ ngosi nka nke oge a nke mbụ na Naijiria n'okporo ámá Kakawa, Lagos. Ebe ngosi nka Lagos
Ọ nwere ihe ịga nke ọma n'ịkpụ ihe n'ọnụ ụzọ ma nye ya ọrụ ịkpụ ọnụ ụzọ maka ụlọ ọrụ na ndị mmadụ a ma ama dị ka ụlọ Cooperative Bank na Ibadan na House of Parliament na Lagos. Ibadan
A mụrụ Felix Idubor n'ezinụlọ onye ọrụ ugbo n'obodo Benin. onye ọrụ ugbo Ọ malitere ịkpụ ihe mgbe ọ dị obere, mana ọ zutere mmegide ụfọdụ site n'aka nna ya onye chere na ịkpụ ihe abụghị nhọrọ ọrụ na-arụpụta ego. Ọ malitere agụmakwụkwọ ya n'ụlọ akwụkwọ praịmarị dị na Benin mana o mechara kwụsị agụmakwụkwọ iji lekwasị anya n'ihe o chere na ọ bụ nhọrọ ya nke ọrụ, ịkpụ ihe. agụmakwụkwọ praịmarị Nhọrọ nka mbụ ya nke isiokwu lekwasịrị anya na nnụnụ ndị a na-akpụkarị na osisi site na osisi Iroko nke dị ọtụtụ na Benin. Osisi Iroko[1] O jikwa osisi sitere na osisi iroko mee ihe dị ka ngwá ọrụ na ọrụ ndị ọzọ a na-akpụ akpụ ma nwee ihe ịga nke ọma n'ụzọ ọ họọrọ. Mgbe ọ dị afọ iri na asaa, a họpụtara ya ka ọ bụrụ onye nkuzi na Edo College na Benin na obere ọzụzụ.[2]
Na ngwụcha afọ 1950, ọ nwetara agụmakwụkwọ iji mụọ na Royal College of Art, London mgbe ọrụ ya nwetara otuto dị egwu n'oge ngosi iji kwekọọ na nleta Queen Elizabeth na Naịjirịa. Royal College of Art London Queen Elizabeth
Onye na-ese ihe
[dezie | dezie ebe o si]Mgbe Agha Ụwa nke Abụọ biri, ọ hapụrụ obodo Benin gaa Lagos. Agbanyeghị, Legọs bụ ebe gọọmentị n'oge ahụ bụkwa ebe akụ na ụba na azụmaahịa na-apụta nke nwere ụdị ndụ dị elu. Iji kwado onwe ya, Idubor tụgharịrị n'ịme ọrụ njem nlegharị anya maka ire ndị ahịa Africa na ndị njem nlegharị anya si mba ọzọ ebe ọ na-achọtakwa oge ọ ga-eji leba anya n'ọhụụ nka ya na mgbe e mesịrị pụrụ iche banyere ihe osise osisi.[1]. Ọ bụ ezie na ụfọdụ ndị na-akpọ ụdị ọrụ njem nlegharị anya n'Africa mgbe ụfọdụ ka ọ bụ traducible, ama ama na ndị njem nlegharị anya na mbọ a na-etinye na ọzụzụ na ime nka na-akwado ịchịkọta ọrụ nka Africa. [Ihe ndekọ achọrọ]
Ka ọ na-erule 1953, Idubor nwere ike ịme ihe ngosi nke ihe ọkpụkpụ osisi ya na Nigerian Exhibition Center. ihe ngosi Ihe ngosi ahụ nyere ya ọhụụ na ngosipụta; ndị nchịkọta America zụrụ ụfọdụ n'ime ọrụ ya. Ọrụ ya dọtakwara uche ndị nkatọ. Otú ọ dị, ọ bụ ihe ngosi nke gọvanọ-ọchịchị Naijiria, James Robertson meghere nke emere iji kwekọọ na nleta nke Queen Elizabeth nke nyere ya ohere ka ukwuu. gọvanọ James Robertson Otu n'ime onyinye e nyere eze nwanyị ahụ bụ ihe a tụrụ atụ n'osisi Idubor. N'oge kwesịrị ekwesị, o mechara bụrụ onye nkuzi na kọleji dị na Yaba ma nye ya agụmakwụkwọ iji mụọ na London. Yaba
Mgbe o si London lọta, e nyere ya nnukwu ọrụ mbụ ya, iji chepụta ọnụ ụzọ maka ụlọ ọhụrụ Cooperative Bank na Ibadan. Onye na-ese ụkpụrụ ụlọ webatara ịrụ ọrụ n'ụlọ ahụ họọrọ Idubor maka uto ya na nka n'ịkpụ ihe. Idubor họọrọ imewe ihe ubi atọ a kpụrụ n’osisi, ihe ubi atọ ahụ pụtara mpaghara atọ bụ isi na Naijiria. Mkpụrụ nkwụ maka mpaghara ọwụwa anyanwụ, koko maka mpaghara ọdịda anyanwụ yana ahịhịa maka mpaghara ugwu. A nabatara ihe osise ndị ahụ nke ọma ma meghee ụzọ maka ndị ahịa ọhụrụ bụ ndị nwere ekele maka ọrụ ya. O mechara rụọ ọrụ na ụlọ ọrụ Oba nke Lagos n'ịkpụ osisi maka ọnụ ụzọ eze nakwa n'ụlọomeiwu Naijiria.
Ọrụ ndị ọzọ
[dezie | dezie ebe o si]O nwekwara ihe ịga nke ọma n'ihe ndị ọzọ a na-ahụ anya ma nwalere ndị na-ese ọla nchara na ndị na-atụpụta ihe. ọla nchara[3] A na-egosi ihe osise ya nke nwa agbọghọ Yoruba na Nigerian House, London na ụfọdụ n'ime ọrụ ya dị ka ihe ịchọ mma na mgbidi nke National Hall, Lagos. Yoruba Ọrụ ya dị mgbagwoju anya nke na-egosi nwanyị nwere okpueze na beads Coral n'okporo ụzọ mgbanaka, Benin bụ ogo nke na-achịkwa ụzọ a ma ama. Coral[4]
Edensibia
[dezie | dezie ebe o si]- ↑ Y. A. Grillo; Juliet Highet. 'Felix Idubor', African Arts, Vol. 2, No. 1 (Autumn, 1968), p. 34.
- ↑ Grillo and Highet p. 31.
- ↑ CAROL MAGEE. Idubor, Felix, Grove Art Online. Oxford University Press, accessed on June 21, 2007.
- ↑ Joseph Nevadomsky. Contemporary Art and Artists in Benin City, African Arts, Vol. 30, No. 4, Special Issue: The Benin Centenary, Part 2, Autumn, 1997. p 63.