Kayode Nke ahụ

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ


Kayode Nke ahụ

Chief Samuel Obakayode "Kayode" Eso, CON, CFR (amụrụ na 18 Septemba 1925 - 16 Nọvemba 2012) bụ onye ọka iwu Naijiria a ma ama. Ọ rụrụ ọrụ dị ka onye ọka ikpe nke Ụlọikpe Kasị Elu nke Naịjirịa.[1][2][3]

Oge ọ malitere[dezie | dezie ebe o si]

A mụrụ Samuel Obakayode Eso na 18 Septemba 1925 na Ilesa, obodo dị n'ihe bụ Naịjirịa Protectorate n'oge ahụ.[4] Nne na nna ya abụọ, Emmanuel Dada na Rebecca Omotola Eso, sitere n'ezinụlọ ndị isi a ma ama n'etiti ndị Ijesha. Nna Emmanuel, Chief Ifaturoti, nwere utu aha onye isi nke Eso, ọ bụkwa site na utu aha a ka aha nna ezinụlọ ha sitere.[5]

Ọ gara ụlọ akwụkwọ dị na Naịjirịa tupu ọ gaa Trinity College, Dublin, ebe ọ nwetara nzere bachelọ na masta na Law na ọkachamara na sayensị iwu na 1953 na 1956 n'otu n'otu.[6] Ọ gara n'ihu na-azụ na Lincoln's Inn na London, ebe a kpọrọ ya ka ọ bịa n'ụlọ ikpe.

Ọrụ iwu[dezie | dezie ebe o si]

Na Machị 1965, ọ ghọrọ onye ọka ikpe na-anọchite anya Ụlọikpe Kasị Elu nke Western Nigeria na afọ ole na ole ka e mesịrị, a họpụtara ya ka ọ bụrụ onye ọka ikpe nke Ụlọikpe Mkpegharị Ikpe nke Western Nigeria.[7] Na Jenụwarị 1978, a họpụtara ya ka ọ bụrụ Chief Judge of the Oyo State Judiciary, ọkwá ọ nọrọ ruo Septemba 1990, mgbe a họpụtara ọ n'oche nke Ụlọikpe Kasị Elu nke Naijiria.[8] Prọfesọ Yemi Akinseye George, SAN na Prọfesor J. F. Ade Ajayi's book, nke akpọrọ The Making of A Judge, na-akọ akụkọ ihe mere eme na akụkọ ihe mere n'oge a nke ọrụ ikpe nke Kayode Eso.[9][10][11][12]

Ọ bụ otu n'ime ndị otu ndị ọkàikpe asatọ nọ n'Ụlọikpe Kasị Elu nke Naịjirịa nke duziri Awolowo v. Ikpe Shagari, nke Chief Obafemi Awolowo rịọrọ ka nkwupụta Alhaji Shehu Shagari bụrụ onye isi ala a họpụtara ahọpụta nke mba ahụ mgbe ntuli aka onye isi ala nke 11 August 1979 gasịrị.[13][14] Ụlọ ikpe ahụ kpebiri na "Sheu Shagari meriri ụzọ abụọ n'ụzọ atọ nke ngụkọta vootu a tụbara, ebe ọ nwetara ngụkọta nke nde 16.8 na nde vootu 11.9 n'ihu Obafemi Awolowo onye nwetara ngụcha nke nde 4.9".[15]

Ndụ onwe onye[dezie | dezie ebe o si]

Chief Eso lụrụ Helen Aina (née Agidee) nke Akungbene na 1954. Ha ga-aga n'ihu na-amụ ụmụ abụọ, Funmilayo Eso Williams (nwụrụ anwụ, Febụwarị 2021) na Olumide Eso.[16]

Chief Eso nwụrụ na 16 Nọvemba 2012 mgbe ọ dị afọ 87.

Ndị otu[dezie | dezie ebe o si]

  • Onye otu, Nigerian Bar Association
  • Onye otu, International Bar Association
  • Onye otu, Nigerian Body of Benchers

Ihe odide[dezie | dezie ebe o si]

  1. Glowing Tributes as Justice Kayode Eso Dies at 87, Articles - THISDAY LIVE. thisdaylive.com. Archived from the original on 20 June 2015. Retrieved on 28 April 2015.
  2. Jide Osuntokun. Justice Kayode Eso: A tribute. The Nation. Retrieved on 28 April 2015.
  3. Kayode Eso: His Passion Was Justice!, Articles - THISDAY LIVE. thisdaylive.com. Archived from the original on 20 June 2015. Retrieved on 28 April 2015.
  4. An Epitaph for Justice Kayode Eso, Articles - THISDAY LIVE. thisdaylive.com. Archived from the original on 20 June 2015. Retrieved on 28 April 2015.
  5. J.F. Ade.Ajayi and Yemi Akinseye-George, "Kayode Eso: The Making of a Judge", p 1.
  6. Eminent jurist, Justice Kayode Eso, dies at 87. The Punch - Nigeria's Most Widely Read Newspaper. Archived from the original on 20 June 2015. Retrieved on 28 April 2015.
  7. Eminent Jurist Kayode Eso Is Dead. Sahara Reporters. Retrieved on 28 April 2015.
  8. Justice Kayode Eso's death shocks family - Vanguard News. Vanguard News. Retrieved on 28 April 2015.
  9. Justice Kayode Eso Dies. African Spotlight. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved on 28 April 2015.
  10. Onazi (26 November 2013). African Legal Theory and Contemporary Problems. ISBN 9789400775374. Retrieved on 28 April 2015. 
  11. Robert (2 January 2008). Converting Colonialism. ISBN 9780802817631. Retrieved on 28 April 2015. 
  12. Ajayi (15 June 2002). Kayode Eso. ISBN 9789780294526. Retrieved on 28 April 2015. 
  13. Awolowo vs. Shagari: The Day The Law Died In Nigeria By Seyi Olu Awofeso. Sahara Reporters. Retrieved on 28 April 2015.
  14. Falola (24 February 2015). Nigeria. ISBN 9781598849691. Retrieved on 28 April 2015. 
  15. THE DOCTRINE OF SUBSTANTIAL COMPLIANCE: A doctrine of substantial folly. Vanguard News. Retrieved on 28 April 2015.
  16. Ajayi (15 June 2002). Kayode Eso. ISBN 9789780294526. Retrieved on May 28, 2023.