Mgbe ụfọdụ n'ọnwa Eprel
aha | Sometimes in April |
---|---|
Isiokwu nlebanya | Rwandan genocide |
ụdị | drama film |
Onye mgbasa ozi mbụ | HBO |
mba osi | Njikota Obodo Amerika, France, Rwanda |
Mmalite asụsụ ihe ngosi | Bekee, Kinyarwanda |
afọ/ụbọchị mbipụta | 2005 |
Onye nduzi | Raoul Peck |
Odee akụkọ ihe nkiri | Raoul Peck |
onye nduzi foto | Éric Guichard |
Ode egwu | Bruno Coulais |
ekesa site | HBO Films, Netflix |
Ụcha anụkpa ahụ | color |
agwa | Prudence Bushnell, Théoneste Bagosora |
usoro nkesa | video on demand |
Filmiroda rating | Category III |
webụsaịtị | http://www.hbo.com/films/sometimesinapril/ |
Mgbe ụfọdụ n'ọnwa Eprel bụ ihe nkiri akụkọ ihe mere eme nke America mere maka telivishọn n'afọ 2005 banyere Mgbukpọ agbụrụ nke Rwanda n'afọ 1994, nke onye na-eme ihe nkiri Onye Haiti bụ Raoul Peck dere ma duzie. Ndị otu ahụ gụnyere Idris Elba, Oris Erhuero, Carole Karemera, na Debra Winger.
Atụmatụ
[dezie | dezie ebe o si]Akụkọ ahụ na-elekwasị anya na Augustin Muganza, onye Hutu nke na-agba mbọ ịchọta mmechi mgbe ọ hụchara ogbugbu nke ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ 1 nde Ndị Tutsi na Ndị Hutu dị nro n'ime 100 ụbọchị, ka ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-ekewa ma na-efunahụ ụfọdụ ezinụlọ ha. Atụmatụ ahụ na-agbasa n'etiti mgbukpọ agbụrụ na 1994, na Eprel 2004, mgbe nwanne ya nwoke, Honoré Butera, kpọrọ Augustin ka ọ gaa leta ya ka ọ na-ekpe ya ikpe maka itinye aka na mgbukpọ ahụ.
Na mgbakwunye na mkpagbu nke Augustin, ihe nkiri ahụ gosipụtara àgwà na ọnọdụ ndị na-eduga na ntiwapụ nke ime ihe ike obi ọjọọ, akụkọ ndị na-agbagwoju anya nke ndị mmadụ na-agba mbọ ịlanarị mgbukpọ agbụrụ ahụ, na ihe si na ya pụta ka ndị mmadụ na'ịgbalị ịchọta ikpe ziri ezi na ime udo. A na-ejikọkwa atụmatụ ahụ na ihe nkiri nke Prudence Bushnell, osote odeakwụkwọ nke steeti maka ihe gbasara Afrịka maka onye isi ala America bụ Bill Clinton, na mbọ ọ na-agba ịkwụsị mgbukpọ agbụrụ ahụ ma nye gọọmentị America na ọha na eze ndụmọdụ ka ha kweta mgbukpọ ahụ na-apụta.
1994
[dezie | dezie ebe o si]Augustin, onye isi Ndị agha Rwanda, bi na Kigali na nwunye ya Jeanne, onye ọrụ ụlọ ọgwụ Tutsi nke ha nwere ụmụ nwoke abụọ, Yves-André na Marcus, na nwa nwanyị, Anne-Marie, onye bi n'ụlọ akwụkwọ ụmụ nwanyị Katọlik niile dị kilomita 150 site na Kigali. N'agbanyeghị enweghị nkwekọrịta ndọrọ ndọrọ ọchịchị mgbe niile, ọ ka na-enwe mmekọrịta chiri anya na Honoré, onye na-akwado ndị Hutu Power na-arụ ọrụ maka Radio Télévision Libre des Mille Collines (RTLM). Augustin bụkwa enyi Xavier Muyango, onye ọrụ ibe ya nke Hutu na onye kwere Felicie, onye Tutsi nkwa ọlụlụ.
Ka ọ na-erule n'ọnwa Eprel afọ 1994, nkwekọrịta nke ịkekọrịta ike n'etiti gọọmentị Rwandan nke Ndị Hutu na-achịkwa na Rwandan Patriotic Front (RPF) nke Paul Kagame na-agbawa ka onye isi ala Juvénal Habyarimana na-ele ndị Hutu anya ka ọ na-ekwenye nke ukwuu maka ndị Tutsis. N'agbanyeghị akụkọ ihe mere eme nke ime ihe ike megide ndị Tutsi site n'aka ndị Hutu siri ike na mbido Agha Obodo Rwanda na ịdọ aka ná ntị sitere n'aka Honoré na ndị Hutu nọ n'ọkwá na gọọmentị na ime ihe ike site n'enyemaka nke ndị Hutu nwere ike ịlaghachi, Augustin siri ọnwụ na iwere ọnọdụ nke onye dị nro ma nọrọ na mba ahụ na-enweghị mmasị Jeanne. N'abalị nke Eprel 6, e gburu Habyarimana mgbe A gbagburu ụgbọelu ya ma ndị agha gọọmentị gburu Praịm Minista Agathe Uwilingiyimana n'ụtụtụ na-esote, na-eme ka agha obodo maliteghachi ma na-egosi mmalite nke igbu ọchụ nke ndị Tutsis na ndị Hutu na-eme ihe n'ụzọ dị nro site na ndị agha na-akwado ndị Hutu, bụ ndị nkịtị, nke mgbasa ozi Hutu Power kwadoro.
N'ịzaghachi mmalite nke ime ihe ike, Xavier na Felicie choro ebe mgbaba n'ụlọ Augustin. N'ịtụ egwu ihe ize ndụ nye ezinụlọ ya, Augustin kpọrọ Honoré ka o jiri ikike ya na obodo ahụ buru ezinụlọ ya na Felicie gaa na Hôtel des Mille Collines, nke na-echekwa ndị gbara ọsọ ndụ, ebe o nwere obi ike na Anne-Marie enweghị nsogbu. Ka Augustin mụtara site n'aka Honoré na gọọmentị dere ya dị ka onye na-akwado ndị Tutsi, ọ họọrọ ịnọ n'ụlọ n'akụkụ Xavier ruo mgbe ọ ga-adị mma ịga họtel ahụ. N'ụzọ, Honoré jisiri ike mee ka ndị njem ya gafee ihe mgbochi okporo ụzọ, mana a kwụsịrị ya n'ebe ndị agha na-atụghị anya ya, ebe e jidere ìgwè ahụ ma nwee esemokwu.
Mgbe ụbọchị ole na ole nke izochi, Augustin na Xavier gbapụrụ n'ụlọ ahụ wee soro ndị UNAMIR na-ebupụ ndị mba ọzọ, mana ha kewapụrụ onwe ha na ndị agha ahụ n'okporo ụzọ ndị agha mgbe onye na-elekọta ndị agha ahụ jụrụ inyere aka. A zọpụtara ndụ Augustin mana e gburu Xavier n'ihi na a kpọrọ ya onye sabo na redio. Augustin mechara rute na họtel ahụ mana ọ nweghị ike ịchọta ezinụlọ ya, ma nọrọ ebe ahụ maka mgbukpọ agbụrụ ahụ. Ka ọ dị ugbu a, Jeanne tetara n'oké egwu na-enweghị ụmụ ya na Sainte-Famille Church ihe karịrị otu izu mgbe esemokwu ahụ gasịrị na ebe nyocha ahụ. E mechara hụ Felicie ka ọ kwụ n'ahịrị maka ogbugbu n'ụlọ ụka ahụ.
Génocidaires mechara mebie ụlọ akwụkwọ Anne-Marie bi na ya iji nyochaa ihe ndị Tutsi, na-eche Martine ihu, onye nkuzi n'ụlọ akwụkwọ ahụ na-echebe otu ụmụ akwụkwọ, gụnyere Anne-Maria, n'ụlọ ihi ụra. Ụmụ akwụkwọ ahụ gbakọtara n'azụ Martine n'ịdị n'otu ka Martine jụrụ ịkewa ha n'ime ndị Hutu na ndị Tutsis, naanị maka ndị agha gọọmentị ka ha gbuo ha n'enweghị onye ọ bụla. Martine na Victorine, nwa akwụkwọ ibe ya, lanarịrị ma chọta Anne-Marie dị ndụ mana o merụrụ ahụ nke ukwuu; ka ha na-agbapụ, Anne-Maria mechara nwụọ. N'oge na-adịghị anya, ha abụọ chọtara nchekwa n'etiti ahịhịa dị arọ nke ala ahịhịhịa Kayumba, ebe ndị agha RPF na-aga n'ihu napụtara ha.
Ka ọ na-erule ngwụcha ọnwa Julaị, RPF enwetala mmeri dị ukwuu n'ókèala ebe ndị otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị na ndị agha Hutu na ndị nkịtị Hutu na-agbapụ na mba ahụ n'ihi egwu mmegwara site na RPF, na-akwụsị agha obodo na mgbukpọ agbụrụ. Augustin na-achọ Anne-Marie n'ụlọ akwụkwọ ya, naanị iji chọta Martine na nwanyị ọzọ na-elekọta ozu n'ụlọ ihi ụra ebe ogbugbu ahụ mere. Ọ na-eru uju mgbe Martine kwupụtara na Anne-Marie anwụọla.
2004
[dezie | dezie ebe o si]N'ịbụ onye ihe mere na 1994 na-enye nsogbu ma na-agba arụkwaghịm ka ọ ghara ịmata ihe mere Jeanne na ụmụ ya, Augustin chọtara ọrụ dị ka onye nkuzi ụlọ akwụkwọ ma soro Martine biri n'alụghị di, onye ahụmịhe ya n'ụlọ akwụkwọ ochie ya na-echegbu onwe ya. N'ihe dị ka afọ iri nke mmalite nke mgbukpọ agbụrụ ahụ, Augustin natara akwụkwọ ozi sitere n'aka Honoré na-ekwupụta mmasị ikwurịta ọdịnihu nke Jeanne na ụmụ ya nwoke mbụ. E jidere Honoré na Arusha na Tanzania, ebe ụlọ ikpe mpụ mba ụwa maka Rwanda kpere ya ikpe maka ọrụ ya na RTLM, mgbe ọ gbapụrụ ruo mgbe e jidere ya na Ịtali na 1997.
Na nkwenye Martine, Augustin ji obi abụọ gaa Tanzania iji gaa ikpe ikpe dị ka onye nleta, na-aga izute Honoré. N'ịbụ onye iwe ji ịnụ na ndị a na-ebo ebubo maka ịkpali mgbukpọ agbụrụ ahụ na-ebi n'ụzọ okomoko na ọgwụ na nri zuru oke ka ndị Rwanda na-agba mbọ ịlanarị, Augustin nwere obi abụọ na ọ ga-anọgide na Tanzania. Ọnọdụ ya na-adị nro mgbe ọ na-eme enyi Valentine, onye ọzọ lanarịrị mgbukpọ agbụrụ. Ọ kpọrọ ya ka ọ gee ya ntị na-agba akaebe n'ụlọ ikpe dị ka onye akaebe a na-amaghị aha ya, ebe ọ nụrụ banyere ndina n'ike ọ na-atachi obi mgbe niile n'aka ndị agha Interahamwe mgbe ọ bụ nne nke nwa. Augustin mechara chọpụta na Valentine na-elekọta ụmụ nwoke abụọ.
N'ịbụ onye obi ike Valentine nwere ịgba akaebe kpaliri, Augustin nwere mkpali izute Honoré. Na nzukọ ahụ, Honoré kọrọ ihe ndị mere na ebe nyocha ahụ na họtel ahụ na 1994: E nyere ndị agha iwu igbu Jeanne, Yves-André na Marcus n'ihi agbụrụ Tutsi ha. A gbagburu ụmụ Augustin ozugbo, mana n'ime obi ụtọ ha, ndị agha chere na Jeanne anwụọla n'agbanyeghị na ọ bụ naanị ihe a kụrụ ya na-amaghị onwe ya. Honoré zoro Jeanne n'ime olulu, tupu ọ buru ya gaa na nchekwa nke ụka n'abalị. Maka ịjụ iwu igbu ọchụ, edepụtara Honoré dị ka onye sabo ma tụfuo ihe ùgwù ya maka nchekwa, na-amanye ya ịga mba ọzọ ma ghara inwe ike inyere Jeanne aka ọzọ. Honoré ga-emesị chọpụta na ọ bụ ezie na Jeanne nọ n'udo na mbụ ma rịọ ka ọ sonyere Augustin na họtel ahụ, ndị agha dinara ya n'ike mgbe ndị agha malitere inyocha ụka maka ndị Tutsis. N'ihi egwu na-eru nso na a ga-egbu ya, Jeanne jiri grenade chụọ onwe ya n'àjà iji zọpụta mmadụ ole na ole e dinara n'ike ma merụọ ndị mwakpo ya ahụ.
N'ịtụgharị uche na mkpughe Honoré, Augustin mechara chọta udo wee laghachi Rwanda iji zụlite ezinụlọ ọhụrụ ya na Martine, onye na-atụ anya nwa nwoke ugbu a. Ihe nkiri ahụ mechiri na Martine na-eme ka ya na oge gara aga kwekọọ site na itinye okooko osisi na ihe fọdụrụ n'ụlọ obibi ụlọ akwụkwọ tupu ọ gaa ụlọ ikpe Gacaca dị nso iji kọọ ahụmahụ ya na mgbukpọ agbụrụ ahụ.
Ndị na-eme ihe nkiri
[dezie | dezie ebe o si]- Idris Elba dị ka Augustin Muganza
- Oris Erhuero dị ka Honoré Butera
- Carole Karemera dị ka Jeanne
- Debra Winger dị ka Prudence BushnellNlezianya Bushnell
- Noah Emmerich dị ka Lionel Quaid
- Pamela Nomvete dị ka Martine
- Fraser James dị ka Xavier Miango
- Abby Mukiibi Nkaaga dị ka Col. Théoneste Bagosora
- Aïssa Maïga dị ka Onye Agha Na-eto Eto
- Michael Wawuyo dị ka onye agha RAF #8
Mmepụta na ntọhapụ
[dezie | dezie ebe o si]N'adịghị ka Hotel Rwanda, nke a kwadoro PG-13 ma nwee ọtụtụ n'ime ime ihe ike nke mgbukpọ agbụrụ ahụ n'ụzọ dị nro kama igosi ya n'ụzọ doro anya, a maara ihe nkiri a maka ngosipụta ya dị egwu na nke na-egosi ime ihe ike, nke nyere ya ọkwa TV-MA. Na mgbakwunye, e sere ihe nkiri dị iche iche na Rwanda na gburugburu Kigali, na ihe ịrịba ama ama dị ka Hôtel des Mille Collines na Sainte-Famille Church.
Ihe nkiri ahụ gosipụtara na HBO. PBS mechara gbasaa ya ma soro ya na mkparịta ụka panel site n'aka onye nta akụkọ Jeff Greenfield na Paul Bonerwitz na ndị ọkà okwu ndị ọzọ.
Hụkwa
[dezie | dezie ebe o si]- 100 Days (ihe nkiri 2001), ihe nkiri ihe nkiri nke 2001 nke Nick Hughes duziri ihe nkiri nke ihe omume n'oge Mgbukpọ megide ndị Tutsi na 1994
- Hotel Rwanda, ihe nkiri 2004 na-ekwu maka mgbukpọ agbụrụ nke na-elekwasị anya na Hôtel des Mille Collines, ebe a hụkwara na Sometimes in April.
- A Sunday in Kigali, (French title: Un Dimanche à Kigali) bụ ihe nkiri Canada nke Robert Favreau mere n'afọ 2006 n'oge mgbukpọ agbụrụ megide ndị Tutsi. Ọ dabeere na akwụkwọ akụkọ A Sunday at the Pool in Kigali nke Gil Courtemanche dere.
- Shake Hands with the Devil, ihe nkiri 2007 nke dabeere n'akwụkwọ nke otu aha ahụ na-akọ akụkọ banyere njem onwe onye na-agbawa obi nke General Dallaire n'oge Mgbukpọ agbụrụ megide ndị Tutsi na otu Mba Ndị Dị n'Otu si eleghara arịrịọ ngwa ngwa nke Dallaire maka enyemaka ọzọ iji kwụsị ogbugbu ahụ
- Shooting Dogs, ihe nkiri 2005 nke dabeere na École Technique Officielle na Kigali
Njikọ mpụga
[dezie | dezie ebe o si]
- HBO: Mgbe ụfọdụ n'ọnwa Eprel
- Sometimes in April na IMDb
- Mgbe ụfọdụ n'ọnwa EprelnaAllMovie