Ngugi wa Mirii

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Ngugi wa Mirii
Mmádu
ụdịekerenwoke Dezie
mba o sịKenya Dezie
Ụbọchị ọmụmụ ya1951 Dezie
Ụbọchị ọnwụ ya3 Mee 2008 Dezie
Ebe ọ nwụrụHarare Dezie
ihe kpatara ọnwụtraffic collision Dezie
asụsụ ọ na-asụ, na-ede ma ọ bụ were na-ebinye akaBekee Dezie
Ọrụ ọ na-arụodee ejije Dezie
ebe agụmakwụkwọUniversity of Nairobi Dezie

Ngugi wa Mirii (1951 – 2/3 Mee 2008) bụ onye Kenya na Zimbabw onye na-ede egwuregwu, onye ọrụ mmekọrịta na onye nkuzi, nke a kacha mara maka ihe omume ya Ngaahika Ndeenda, bụ nke ya na onye ode akwụkwọ Gikuyu ibe ya Ngũgĩ wa Thiong'o dekọtara . [1] Akụkọ a na-egosi ikpe ezighị ezi na ngafe na okpuru ọchịchị nke Kenya mgbe ọchịchị gachara, ma ndị na-abụghị ndị nwere ọgụgụ isi emere n'ụlọ ihe nkiri mepere emepe na Kamirithu Educational and Cultural Center na Limuru . [2]

Mmalite Ndụ[dezie | dezie ebe o si]

A mụrụ ya na Roromo, Limuru, Kenya, Ngugi wa Mirii bụ onye nke abụọ n'ime ezinụlọ nwere ụmụ isii nke John Mirii na Elizabeth Wanjiku mụrụ. Ọ gụrụ akwụkwọ na ụlọ akwụkwọ sekọndrị Ngenia ma malite na 1972 ruo 1974 na-arụ ọrụ na Kenya Posts and Telecommunications Corporation . Ọ nwetara diplọma na agụmakwụkwọ ndị okenye na Institute of Adult Studies, Mahadum Nairobi, wee banye na Ngalaba agụmakwụkwọ mmụta gbasara mmepe bụ Institute of Development Studies. [1] Mgbe ọ na-arụ ọrụ ebe ahụ, ọ sonyere ndị ọrụ ugbo na ndị ọrụ na mmepe obodo na Kamiriith, Limuru.

Onye odee egwu[dezie | dezie ebe o si]

N'afọ 1977, Ngugi wa Mirii na Ngugi wa Thiong'o dekotara ihe omume kpọrọ Ngaahika Ndeenda ( M Ga-alụ ọlụlụ Mgbe mụ chọrọ ). [3] E jidere ndị a na-ede ihe omume abụọ ahụ izu isii ka eweputachara ihe omume ahụ, ma jide ha n'ụlọ mkpọrọ.

Afọ ise ka e mesịrị, ihe omume ha sochiri ya bụ Mother Cry for Me, manyere ndị ode ihe omume abụọ ahụ ka ha jee biri n'ala ọzọ, ebe Ngugi wa Mirii bi na Zimbabwe ebe Ngugi wa Thiong'o gbagara Briten buru ụzọ gbaga United States.

Nchụpụ[dezie | dezie ebe o si]

N’afọ 1982, Ngugi wa Mirii gbagara Zimbabwe ebe o biri na mba ọzọ. Ngugi wa Mirii sonyeere otu afọ mgbe e mesịrị nwunye ya, Wairimu wa Ngugi na nwa nwanyị dị otu afọ, Elizabeth Wanjiku Ngugi. [4] O wee sonye na otu nwuli nke agụmakwụkw ọ na mmepụta nke Zimbabwe bụ Foundation for Education with Production (ZIMFEP) ebe ọ rụrụ ọrụ ruo ọtụtụ afọ.

Na Zimbabwe, o dere ọtụtụ ihe gbasara Pan-African. Na 1985, e nyere ya ego ka ọ chọta otu ọgbakọ ihe nkiri ndị amala Zimbabwe bụ Zimbabwean Association of Community Theatre. Enyere ya ikike ịbụ nwa amaala Zimbabwe n'oge na-adịghị anya.

A maara Ngugi wa Mirii dị ka onye na-akwado Robert Mugabe na Zanu-PF .

Ọnwụ[dezie | dezie ebe o si]

Na 3 Mee 2008, Ngugi wa Mirii nwụrụ n'ihe mberede ụgbọ ala na Zimbabwe, mgbe ọ banyere n'ụgbọala na-akwụsịghị akwụsị nke dị nso na mpaghara Eastlea. [5] Ọ dị afọ iri ise na asaa n'oge ahụ. [6]

ọrụ ya[dezie | dezie ebe o si]

  • Ngaahika Ndeenda (M ga-alụ mgbe m chọrọ) , nke ya na Ngugi wa Thiong'o dere (1977) [7]

Nrụtụaka[dezie | dezie ebe o si]

  1. 1.0 1.1 The Times, June 8, 2008: Ngugi wa Mirii: Modern African playwright
  2. Ngũgĩ wa Mirii – Writer(s) – Asymptote Blog (en). Retrieved on 2018-12-08.
  3. The Lesser Known Ngugi (en-US). Owaahh (2015-10-01). Retrieved on 2018-12-08.
  4. Ngugi wa Mirii - Africa has lost a dreamer | Pambazuka News. www.pambazuka.org. Retrieved on 2018-12-08.
  5. Ngugi wa Mirii dies in car crash. The Zimbabwe Times (May 3, 2008). Archived from the original on July 29, 2009.
  6. "Zimbabwe: Kenyan Playwright Ngugi Wa Mirii Dies", The Standard, 3 May 2008. Retrieved on 8 December 2018.
  7. Archive copy. www.socialiststories.com. Archived from the original on 2018-07-17. Retrieved on 2018-12-08.