Under the Udal Trees
N'okpuru Osisi Udala bụ akwụkwọ akụkọ nke onye edemede Naijiria-America bụ Chinelo Okparanta dere na 2015. E debere ya na 1960s Nigeria ma soro akụkọ Ijeoma, nwa agbọghọ na-etolite na Naịjirịa agha mebiri emebi nke ga-ekwenye na mmekọahụ ya na esemokwu nke a na-eweta na ọha mmadụ.
A na-akọ akụkọ ahụ n'Akụkọ onye mbụ site n'echiche onye na-eme ihe nkiri, ya bụ Ijeoma, n'ihi ya, a na-akọkwa akụkọ ahụ na olu ya na echiche ya.
Nne Okparanta kiriri nna ya ka ọ nwụọ n'otu ụzọ ahụ n'oge Agha Obodo Naijiria na onye na-eme ihe nkiri ahụ hụrụ nna ya ka o nwụọ, [1] na-ejikọta ya na otu ezigbo ahụmịhe ndụ Okparanta si gwa ya n'ihe gbasara ide akwụkwọ akụkọ ahụ.
Akwụkwọ akụkọ ahụ bụ nke mbụ nke Okparanta, na-esote nchịkọta akụkọ mkpirikpi ya Happiness, Like Water (2013), ma nweta nnabata dị mma n'ozuzu ya kemgbe e bipụtara ya na 2015. [2]'afọ 2016, dịka akụkụ nke Lambda Literary Awards kwa afọ, akwụkwọ akụkọ ahụ meriri ihe nrite maka "Best Lesbian Fiction".
Atụmatụ
[dezie | dezie ebe o si]Akwụkwọ akụkọ ahụ mepere na 1960s Nigeria, na-eso akụkọ gbasara Ijeoma, nwa agbọghọ nke bi n'obere obodo a na-akpọ Ojoto ya na nne ya, Adaora, na nna, Uzo, n'etiti agha obodo Naijiria..
Mgbe mwakpo ụgbọelu gasịrị na mmalite nke akwụkwọ akụkọ ahụ, Ijeoma na nne ya Adaora gbapụrụ n'enweghị mmerụ ahụ mana e gburu nna ya. Nke a hapụrụ Ijeoma n'okpuru nlekọta Adaora. Ọnwụ Uzo nwere mmetụta dị ukwuu na ahụike uche Adaora, na-eziga ya n'ọnọdụ dị ka trance. N'ikpeazụ, Adaora kpebiri n'oge na-adịghị anya iziga Ijeoma n'obodo dị anya nke Nwewi, ka ya na ndị enyi ezinụlọ biri, n'okpuru echiche na ọ dị nchebe na ihe ziri ezi ime ọ bụ ezie na Ijeoma achọghị ịkwaga n'ihi njikọ siri ike ya na nne ya yana nwata.
Onye nkuzi ụlọ akwụkwọ kpọbatara Ijeoma, ebe ọ zutere Amina n'oge na-adịghị anya, onye ghọrọ ihe ọ hụrụ n'anya. Iwu na-akwadoghị nke mmekọrịta ahụ na obi abụọ sitere na echiche homophobic sitere na ọha mmadụ na-etinye nrụgide na mmekọrịta ha. Adaora, site na ịga Ijeoma ugboro ugboro, jiri nwayọọ nwayọọ malite ịghọta mmetụta Ijeoma na Amina nwere maka ibe ha ma gosipụta enweghị nkwenye zuru oke, na-ehota Bible ma mee ka Ijeoma ṅụọ iyi ịkwado Chineke ma n'ikpeazụ, ịkwụsị mmekọrịta ahụ ma kwụsị inwe mmetụta 'na-ezighi ezi' maka ibe ya. N'ikpeazụ, e zigara Ijeoma na Ojoto ka ya na Adaora biri ọzọ ebe Amina nọgidere na onye nkuzi ụlọ akwụkwọ ahụ. Mmekọrịta Ijeoma na Amina ji nwayọọ nwayọọ kwụsị mgbe nke ahụ gasịrị.
Mgbe ọ laghachiri n'ụlọ na Ojoto, Adaora mere ka ebumnuche ya gbanwee Ijeoma n'ụzọ ziri ezi ma kwusaa (site na Bible) na ndina ụdị onwe ezighị ezi nakwa na ọ ga-agbanwe (ghọọ nwoke na nwanyị) iji mee ka ọ dị mma. Adaora na-ekwusa na ọ dịghị mmekọrịta nwanyị na nwanyị ziri ezi nakwa na Ijeoma ga-enwe ike zuru oke nke iwe Chineke ma ọ bụrụ na ọ gbanwee ụzọ ya ma kwụsị ụdị ndụ a. Ijeoma na mbụ na-eguzogide mmetụta siri ike nke nne ya nwere mana n'ikpeazụ ọ na-adaba n'ike nke Bible ma gbalịa ịgbanwe ma bie ndụ nwoke na nwanyị.
Ebe Ijeoma nwetagoro n'ịkwusa ozi ọma nke Akwụkwọ Nsọ, wee nwee echiche ọhụrụ na ndụ dị iche iche, lụọ nwoke, n'ebumnobi ịpụta 'nkịtị' n'obodo Naijiria. Otú ọ dị, o mesịrị hụ nwanyị ọzọ, Ndidi, onye ọ hụrụ n'anya. Adaora mechara mata mmetụta ịhụnanya dị n'etiti ha abụọ ma na-agbagha ugboro ugboro na ọjụjụ ya na mmegide ya n'ebe ụmụ ya nwanyị hụrụ Ndidi n'anya. N'oge na-adịghị anya Ijeoma chọtara otu nwoke aha ya bụ Chibundu, n'ikpeazụ iji mee ka nne ya nwee obi ụtọ ma kwekọọ n'ụkpụrụ heteronormative, ọ lụrụ ya. N'oge na-adịghị anya ka nke ahụ gasịrị, ha abụọ mechara mụọ nwa.
Alụmdi na nwunye Ijeoma na mmekọrịta ya na Chibundu mechara ka njọ mgbe ọ chọtara ụfọdụ akwụkwọ ozi ịhụnanya Ijeoma bu n'obi iziga Ndidi, ma gwa ya okwu maka nke a. Ha abụọ mechara lụọ ọgụ, Ijeoma mechara ghọta, site n'ịkọwagharị Bible nke Adaora jiri kwusaa homophobia, na ọ bụrụ na Chineke hụrụ onye ọ bụla n'anya n'ezie, mgbe ahụ nke ahụ gụnyere ndị nwere mmasị mmekọahụ ọ bụla, dịka onwe ya. Ijeoma wee kpebie ịhapụ alụmdi na nwunye ya na nwoke ọ na-ahụtụbeghị n'anya ma ọ bụ na-adọrọ mmasị ya. Akwụkwọ akụkọ ahụ mechiri n'ụzọ nwere olileanya na nke dị mma karị, ebe Adaora nwekwara ike ịkọwa otu Bible ahụ nke kwusara nwoke idina nwoke ma ọ bụ nwanyị idina nwoke n'ụzọ na-ezighi ezi, ma mesịa kwubie na Chineke nabatara Ijeoma maka onye ọ bụ, na-akwụsị esemokwu nke kpagburu mmekọrịta nne na nwa nwanyị n'ime akwụkwọ akụkọ ahụ.
Ihe odide
[dezie | dezie ebe o si]Ijeoma: Nwatakịrị nwanyị na-eto eto nke akwụkwọ akụkọ na olu nke akụkọ onye mbụ. E zipụrụ ya na nne ya n'isi mmalite akwụkwọ akụkọ ka ya na onye nkuzi ụtọ asụsụ biri na Nwewi bụ nke a kọrọ na ọ dị ya mma. Ijeoma bụ nwanyị nwere mmasị nwanyị, ọ ga-abụrịrị na o kwekọrịtara na mmekọ nwoke na nwanyị na-enwe mmasị nwoke na nwanyị. Mgbe ọ na-eto eto dị ka nwata nwanyị, ọ na-ahụ n'anya wee banye na mmekọrịta abụọ dị iche iche na ụmụ nwanyị abụọ ọzọ na-agụ akụkọ ahụ, Amina na Ndidi, ọ dịghị nke ọ bụla n'ime ha na-adịru ka Ijeoma mechara daa n'ime mkparị dị egwu sitere n'aka nne ya. Ọ lụọla nwoke n'azụ n'akwụkwọ akụkọ bụ Chibundu, wee mụọ nwa ya na ya ga-agbaso usoro heteronormativity. Ijeoma mechara chụpụ Chibundu ka ike gwụchara ya ibi na nwoke ọ hụghị n'anya ebe Chibundu ekwetaghị ihunanya Ijeoma nwere na mbụ n'ebe Ndidi nọ ma a bịa n'ìhè, Ijeoma mechakwara soro Adaora laghachi azụ.
Adaora: Nne Ijeoma. N'oge na-adịghị anya di ya, Uzo, nwụrụ, ọ na-adaba n'ọhụụ nke ịgbaso Bible na ozi ya, nke na-emetụta otú o si zụlite Ijeoma. Adaora na-ekwusa na ọ kwadoghị nwoke idina nwoke nke Ijeoma na mmekọrịta ya na ụmụ nwanyị ndị ọzọ bụ na ọ chọrọ ime ihe 'ezi' maka nwa ya nwanyị n'ihe gbasara ọha mmadụ, kama ịnwa ịbụ onye na-ahụ maka nwoke idina nwanyị. Adaora ghọrọ nne nne Chidinma mgbe amụrụ ya, na njedebe nke akwụkwọ akụkọ ahụ, ọ mechara kweta na enweghị ike ịgbanwe nwoke idina nwoke nke Ijeoma.
Uzo: Nna Ijeoma. Egburu na mbuso agha ikuku na mbido akwụkwọ akụkọ ahụ, ihe omume nke nwere mmetụta ahụike uche maka Adaora wee kpalie ya ka ọ were Akwụkwọ Nsọ maka nkasi obi, ihe na-emetụta etu o si emeso Ijeoma n'akwụkwọ akụkọ ndị ọzọ. Uzo echiche echiche siri ike gosipụtara na mmalite akwụkwọ akụkọ ahụ, nke Ijeoma n'onwe ya ketara, dịkwa oke mkpa ka ọ nwee ike ịtụgharị Baịbụl n'onwe ya nke ọma wee were nke a mechaa mechie ike mmegbu nke Akwụkwọ Nsọ.
Amina: Nwa agbọghọ bụ onye mbụ Ijeoma nwere mmasị ịhụnanya na akwụkwọ akụkọ ahụ. Dị ka Ijeoma, agha ahụ emetụtawokwa Amina ma kewapụ ya na ezinụlọ ya ma n'oge na-adịghị anya ya na Ijeoma na onye nkuzi ụlọ akwụkwọ ahụ bi. Mmekọrịta ịhụnanya na mmekọahụ nke Amina na Ijeoma mechara kewapụ onwe ha na ndị ọzọ na-achị achị (dị ka Adaora na onye nkuzi ụlọ akwụkwọ) na-enweghị nkwenye na ihere mgbe ha chọpụtara banyere mmekọrịta ahụ.
Onye nkuzi ụlọ akwụkwọ: Onye nkuzi elementrị nke na-ewere Ijeoma mgbe Adaora zigara ya Nwewi. O mechara nabata Amina mgbe Ijeoma mere ya.
Ndidi: Onye nkuzi ọzọ Ijeoma hụrụ n'anya wee malite mmekọ nwoke na nwanyị, mana dịka ọ dị Amina, ọ na-emecha daa mgbe Adaora chọpụtara wee megbuo nwa ya nwanyị n'akwụsịghị akwụsị ka ọ kwụsị mmekọrịta ahụ.
Chibundu: Nwa okorobia nke Ijeoma luru ka o wee nabata n'ihe gbasara heteronormativity. N'agbanyeghị na Ijeoma enweghị mmasị n'anụ ahụ n'ebe ọ nọ, ha abụọ na-emekọrịta nke ọma nke mere ka ha mụọ nwa, Chidinma. Mmekọrịta Ijeoma na Chibundu na-agbakasị njọ mgbe ọ chọpụtara, site n'akwụkwọ ozi ndị a na-eziteghị ya, ịhụnanya o nwere n'ebe Ndịdi nọ na mbụ wee ghọọ onye iro. Ijeoma emesia ike gwu ya n'alụmdi na nwunye ya na nwoke ọ nāhughi n'anya, we rapu ya.
Chidinma: Nwa nwanyị Ijeoma, onye amụrụ na ngwụcha akwụkwọ akụkọ ahụ n'oge ọ lụrụ Chibundu. Mgbe Ijeoma kwụsịrị alụmdi na nwunye ya na mmekọrịta ya na Chibundu, ọ kpọọrọ Chidinma mgbe ọ laghachiri ibi na Adaora.
Isiokwu
[dezie | dezie ebe o si]Akwụkwọ akụkọ a na-adọta ọtụtụ isiokwu metụtara agha, ezinụlọ, mmekọrịta nne na nwa nwanyị, nwoke idina nwoke, okpukperechi na Bildungsroman.
Okparanta, n'ihe gbasara ide akwụkwọ akụkọ a, akọwaala onwe ya dị ka "onye mmeri maka ịhụnanya", [3] na-ejikọta ya na akwụkwọ akụkọ ndị ahụ na-elekwasị anya na ndina ụdị onwe ma na-adọta uche na mmekọrịta nwoke na nwanyị n'ime ya.
Okparanta kwukwara okwu [4] mkpa banyere isiokwu ụmụ nwanyị, na-akọwa akwụkwọ akụkọ ahụ dị ka "ndị inyom na-elekwasị anya". Ọ gara n'ihu na-ekwughachi mkpa mmekọrịta nne na nwa nwanyị nke Ijeoma na Adaora dị na akwụkwọ akụkọ ahụ na-ekwu na "Ezinụlọ ahụ, nne na nwa ya nwanyị, ga-abụ nne na nwa ha nwanyị mgbe niile ma ha ga-achọta ụzọ ọbụlagodi na ha na-alụ ọgụ ruo mgbe ebighị ebi. Ha ga-achọta ụzọ ha ga-esi biri n'otu.", [4] Ahịrịokwu ikpeazụ dị n'okwu ahụ na-ekwu maka Adaora n'ikpeazụ nakweere mmekọahụ Ijeoma na enweghị ike ịgbanwe ya.
A hụwokwa okpukpe dị ka isiokwu dị mkpa n'akwụkwọ akụkọ ahụ n'ihe gbasara Bible kpọmkwem ịbụ ihe na-akpali nsogbu nke ndị Naijiria na-eme enyi nwoke, na onye nkatọ ọzọ na-ekwu na "Ịgụ Bible, ọ [Okparanta] na-atụ aro, bụ akụkụ nke ụta maka mmeso ọjọọ Naijiria mere ndị Naijeria na-eme otu nwoke". [5]
Mmeghachi omume
[dezie | dezie ebe o si]Nkwekọrịta dị mkpa maka n'okpuru osisi Udala abụwo nke ọma n'ozuzu, na-eto usoro nke prose, ụdị edemede na mkparịta ụka nke isiokwu ebe ndị ọzọ na-akatọ nkatọ na-adịghị mma sitere n'aka ụfọdụ ndị na-agụ akwụkwọ na-enweghị ike ime ebere na ọnọdụ nke ndị LGBT na ọnọdụ. Ọnọdụ Naijiria
Wisner (2015) akọwawo akwụkwọ akụkọ ahụ dị ka ihe karịrị ihe ọ tụrụ anya ya, n'ihi na ọ "ji nwayọọ na-emebi atụmanya ndị na-agụ akwụkwọ". Wisner (2015), na ọnọdụ nke isiokwu ndọrọ ndọrọ ọchịchị n'ime akwụkwọ, na-etokwa akwụkwọ akụkọ ahụ maka ịgụ ihe dị ka akụkọ, "n'adịghị ka ndị ọzọ, N'okpuru Udala Osisi anaghị agụ dị ka akwụkwọ ọnọdụ ma ọ bụ okwu mkpesa" (2015). Osinubi (2018) ka ọ dị ugbu a, na-akọwapụta ma mkpa akwụkwọ akụkọ mbụ nke Opkaranta pụtara yana isiokwu ndị a na-ekwu n'ime ya, n'ihi na ọ "na-eme ntinye aka dị oke egwu na akụkọ edemede".[6]
Geary [7] ọ dị ugbu a toro akwụkwọ akụkọ ahụ iji intersectionality, na-ekwu na "ebumnuche ya nke ịghara ibelata ihe a na-elekwasị anya na akụkọ ụmụ nwanyị". Geary gara n'ihu too akwụkwọ akụkọ ahụ 'ihe osise' na ikike ịkọrọ ndị na-ege ntị ọdịbendị ọdịda anyanwụ, na-ekwu na "ndị na-agụ akwụkwọ America agaghị enwe ozi gbasara ala Naịjirịa - ala ma ọ bụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị - mana Okparanta na-eme ka ndị na-agụ ya na-abụghị ndị Naịjiria nwee ike ịnweta ya". [7]
Ihe odide
[dezie | dezie ebe o si]- ↑ "Finding Love And Self-Acceptance 'Under the Udala Trees'", NPR.org.
- ↑ (2016) "28th Annual Lammy Award Winners Announced". Lambda Literary Review. Templeeti:ProQuest.
- ↑ Gilette (2015). "Chinelo Okparanta: On Her New Novel 'Under The Udala Trees' and Being a Champion of Love". Lambda Literary Review. Retrieved on 19 February 2020.
- ↑ 4.0 4.1 Lombardi (2018). ""Where Paradise Will Hopefully One Day Be": An Interview About Sexuality, Home, and Diaspora with Chinelo Okparanta". The Black Scholar 48 (3): 17–26. DOI:10.1080/00064246.2018.1475837.
- ↑ Popescu (2016). "'Under the Udala Trees', by Chinelo Okparanta". The Financial Times. Templeeti:ProQuest.
- ↑ Osinubi (2018). "The Promise of Lesbians in African Literary History". College Literature 45 (4): 675–686. DOI:10.1353/lit.2018.0042.
- ↑ 7.0 7.1 Geary (2016). "'Under the Udala Trees' is an Intersectional Triumph". University Wire. Templeeti:ProQuest.