Ala ọma jijiji

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ

 

Ala ọma jijiji bụ ihe naeme ebe a naakọ na ụda naada ụda sitere na mbara igwe. Ụda ahụ nwere ike ịkpata ịma jijiji a naahụ anya nụlọ ma ọ bụ gafee otu ebe. Ndị naenwe ala ọma jijiji anaghị enwe nkọwa doro anya maka ihe kpatara ha ma a naele ha anya dị ka ihe omimi.

A nụla ha nọtụtụ ebe gburugburu ụwa, gụnyere nakụkụ osimiri Ganges, Marwadi / Marawadi (__hau____hau____hau__) obodo nta na Himachal Pradesh, Hanswar, Uttar Pradesh (East Coast na inland Finger Lakes nke United States, obodo Hudson, Wisconsin, Magic Valley na ndịda etiti Idaho, Colombia, Southern Canada, yana mpaghara North Sea, Japan, Finland, Australia, Italy, Ireland, India, The Netherlands, Tierra del Fuego, Japan, Japan, United Kingdom, Japan, Jakarta, Japan, Mexico.

Aha obodo[dezie | dezie ebe o si]

Aha (dị ka mpaghara si dị) bụ:

  • Bangladesh: Barisal Guns[1]
  • France: "bombes de mer", "canons de mer".
  • Indonesia: dentuman (n'ụzọ nkịtị: "clatter") ma ọ bụ soo tembakan meriam (n'asụsụ nkịtị: "ụda ọkụ egbe").
  • Ịtali: "brontidi", "marina", "balza", "lagoni", "bomba", "rombo", "boato", "bonnito", "mugghio", "baturlio", "tromba", "rufa".,[2][3]
  • Japan: "uminari" (nụzọ nkịtị, "naeti mkpu site n'oké osimiri")
  • Netherlands na Belgium: "mistpoeffers", "zeepoeffers", ""zeedoffers", "mistbommen", "gonzen", "balken", "onderaardse geruchten".[4]
  • Philippines na Iran: "retumbos"
  • United States: "Guns of the Seneca" gburugburu Seneca Lake na Cayuga Lake, Seneca guns na Ndịda Ọwụwa Anyanwụ US
  • Latin America na Spain: "cielomoto"
  • nebe ndị ọzọ: "mgbọ anwụrụ ọkụ", "mistpouffers", "waterguns"

A kọọrọ ha site nàgwàetiti Adriatic na 1824; Western Australia, South Australia na Victoria na Australia; Belgium; ugboro ugboro n'ụbọchị okpomọkụ dị jụụ na Bay of Fundy, Canada; Lough Neagh na Northern Ireland; Scotland; Passamaquoddy Bay, New Brunswick; Cedar Keys, Florida; Franklinville, New York na 1896; na ugwu Georgia na United States.[5]

A kọwawo ụda ha dị ka nke dị anya ma naeme mkpọtụ mgbe igwe ojii naenweghị nnukwu igwe iji mepụta àmụ̀mà. Ndị maara ụda égbè naekwu na ụda ahụ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ otu. Ugboro ugboro naakpata ebili mmiri nke naeme ka efere naeme mkpọtụ mgbe ụfọdụ. Ndị ọcha mbụ biri na North America ka ndị obodo Haudenosaunee Iroquois gwara na ọganihu bụ ụda nke Mmụọ Ukwu naaga nihu nọrụ ya nke ịkpụzi ụwa.

Okwu "mistpouffers" na "Seneca guns" sitere na Seneca Lake, NY, ma naezo aka na mkpọtụ nke égbè. James Fenimore Cooper, onye dere The Last of the Mohicans, dere "The Lake Gun" na 1850, akụkọ dị mkpirikpi naakọwa ihe a nụrụ na Seneca Lake, nke yiri ka ọ mere ka okwu ndị ahụ bụrụ ihe a ma ama.

Echiche[dezie | dezie ebe o si]

A maghị mmalite ha nke ọma. A kọwaala ha dị ka:

  • Coronal mass ejection CMEs naemekarị ka ebili mmiri dị ka ihe naeme mgbe ụgbọelu naefe na ọsọ dị elu karịa ọsọ nke ụda na ikuku nke ụwa (ụda ụda). Ifufe anyanwụ nke ụda nwere ike ime ka protons dị ngwa ruo ọtụtụ nde kilomita kwa nkeji - ihe ruru pasent 40 nke ọsọ nke ìhè.
  • Meteors naabanye nikuku naakpata ụda olu.
  • Gas:
    • Gas naesi nikuku naapụta nelu ụwa.
    • Site na ọdọ mmiri, gas sitere na ahịhịa naemebi emebi tọrọ nokpuru ala ọdọ mmiri naagbawa na mberede. Nke a bụ ihe ezi uche dị na ya, ebe ọ bụ na Ọdọ Mmiri Cayuga na Ọdọ mmiri Seneca bụ ọdọ mmiri abụọ buru ibu ma dị omimi.
    • Mgbapụta nke gas ndị naadịghị agbaze agbaze naemepụta ka limestone naere nime ọgba ndị dị nokpuru mmiri.
  • Ụgbọelu ndị agha naemepụta ụda (ọ bụ ezie na mmalite a enweghị ike ịkọwa ihe ndị mere tupu ụgbọ elu supersonic amalite).
  • Ala ọma jijiji ndị naadịghị mma nwere ike ịmepụta ebili mmiri na obere ịma jijiji ala. A naanụ ụda "naeto eto" naanị nógbè dị gburugburu ebe etiti.[6][7]
  • Ọgba ndị dị nokpuru mmiri naada, ikuku naarịgo ngwa ngwa nelu.
  • Mmetụta nwere ike isi na anyanwụ na / ma ọ bụ ọrụ magnetik nke ụwa naakpata ụda.
  • Mgbawa ugwu
  • Ọnọdụ ihu igwe
  • Ala ọma jijiji
  • Avalanches, ma ọ bụ nke okike ma ọ bụ ya mere maka ịchịkwa avalanche.
  • Okporo ụzọ ikuku ebe égbè eluigwe dị anya ma ọ bụ ụda ndị ọzọ naagbasa nebe dị anya nihi njem nime ikuku dị iche iche.[8]

Hụkwa[dezie | dezie ebe o si]

  • Bell Island Boom, nke a naekwu na ọ bụ ọkụ ọkụ superbolt
  • Ndepụta nke ikuku na-agbawa agbawa
  • Ndepụta nke ụda ndị a na-akọwaghị
  • Ịnụrụ ihe na-eme ka mmadụ nụ

Ihe odide[dezie | dezie ebe o si]

  1. T.D. LaTouche, "On the Sounds Known as Barisal Guns", Report (1890-8) of the annual meeting By British Association for the Advancement of Science, Issue 60, pp. 800.
  2. Eraldo Baldini, "Tenebrosa Romagna", Il Ponte Vecchio, 2014, p. 21.
  3. William R. Corliss, Earthquakes, Tides, Unidentified Sounds, and related phenomena (The Sourcebook Project, 1983).
  4. M.G.J.Minnaert, De Natuurkunde van 't Vrije Veld, Deel 2: Geluid, Warmte, Elektriciteit, § 48: Mistpoeffers, bladzijden 63-64.
  5. (1899) Appletons' Annual Cyclopaedia and Register of Important Events. 
  6. Earthquake Booms, Seneca Guns, and Other Sounds, usgs.gov, 2013-10-29
  7. Milkshakes: unusual earthquakes strike Wisconsin. Ars Technica (2013-02-25). Retrieved on 2013-02-25.
  8. Wilson (2003-10-01). "Sound Propagation in the Nocturnal Boundary Layer" (in EN). Journal of the Atmospheric Sciences 60 (20): 2473–2486. DOI:<2473:SPITNB>2.0.CO;2 10.1175/1520-0469(2003)060<2473:SPITNB>2.0.CO;2. ISSN 0022-4928.