Ihe osise ndị Copt

Mmalite ya[dezie | dezie ebe o si]

Ihe osise Coptic na egosipụta ngwakọta nke mmetụta ndị Ijipt na ndị Gris. A na ewere isiokwu na akara site na akụkọ ifo ndị Grik na ndị Ijipt, mgbe ụfọdụ a na-agbanwe ya iji kwekọọ na Nkwenkwe Ndị Kraịst. Persia na Siria nwekwara mmetụta na nka Coptic na Hellenistic, ọ bụ ezie na ọ dị obere, na ahapụ ihe oyiyi dị ka peacock na griffin.

Ihe osise[dezie | dezie ebe o si]

ihe oyiyi ndị Coptic sitere na nka ndị Gris na ndị Rom nke oge ochie nke Ijipt, dịka ihe atụ nke Fayum mummy portraits.^[1] Ihu El Fayum bụ ihe atụ nke nka Coptic na narị afọ nke abụọ AD na egosi mmetụta ndị Grik na ndị Rom na nka Coptic mana ha nwere ụfọdụ ihe pụrụ iche metụtara nka Ijipt.

Mmeri ndị Alakụba meriri Ijipt nyere ohere ka nka ndị Coptic dị n'ógbè ahụ metụta nka na ụlọ ndị Alakụb n'oge ahụ na ọtụtụ atụmatụ ndị dị ugbu a n'ọtụtụ ụlọ ndị Ijipt.

Malite na narị afọ nke anọ, chọọchị na ese ihe na mgbidi ha ma mee ihe oyiyi iji gosipụta ezi ngosipụta nke okwukwe ha.

Ihe oyiyi nke ndị senti na egosipụta anya na ntị buru ibu n'ụzọ kwekọrọ na ihu ndị ọzọ na ọnụ dị obere, yana isi buru ibu, na egosi mmekọrịta ime mmụọ na Chineke na nraranye n'ekpere. Ihu ndị nwụrụ n'ihi okwukwe ha dị n'udo.

Ọtụtụ ndị na ese ihe oyiyi Coptic etinyeghị aka na aha ha, mana ndị a ma ama n'etiti ha gụnyere St. Luk (nke a na eche na ọ bụ onye na ese foto mbụ) na Ndị Popu Copt abụọ, Pope Macarius I na Pope Gabriel III ^[2]

Malite n'etiti narị afọ nke iri na asatọ, ihe osise ihe oyiyi nwere mmeghachi omume na Ijipt ma bụrụkwa ihe a ma ama ọzọ. Otu n'ime ndị omenkà a ma ama bụ Yuhanna al-Armani onye a maara maka iji usoro ndị mepere emepe na ihe owuwu ọhụrụ (dịka iji akara ngosi kọọ otu akụkọ). ^[3]

Mmetụta[dezie | dezie ebe o si]

Mmetụta nke nka na ihe owuwu ndị Coptic na ihe owuwe ihe owuwu Islam na itinye ụfọdụ ihe ndị Coptic n'ime ụlọ ndị Alakụba malitere na narị afọ nke 7 AD

Dị ka Chọọchị Aleksandria bụ Chọọchị mbụ nke Africa mmetụta nke nka Coptic gbasara na Sudan na Ethiopia. A maara ụdị ụfọdụ nke obe Coptic dị ka Obe Etiopia na ọtụtụ Chọọchị dị na Etiopia na egosi mmetụta nke nka Coptic.

Flasks Menas bụ karama terracotta dị ọnụ ala nke ndị njem ala nsọ zụtara Abu Mina, ụlọ arụsị nke Saint Menas, na narị afọ nke anọ na nke ise. Ụrọ ahụ masịrị ya tupu ya agbao ihe mgbochi nwere ihe oyiyi nke onye nsọ. Achọtala ha ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ n'ụwa niile nke Ndị Kraịst, na ọtụtụ ndị ọkà mmụta na-achọpụta mmetụta site na onyonyo ha na-adịghị mma na akara ngosi na-apụta nke nka ochie Western, n'etiti mmetụta ndị Copti ndị ọzọ.

Uwe[dezie | dezie ebe o si]

Ọnụ ọgụgụ dị ịrịba ama nke akwa Coptic na-adị ndụ taa, n'ihi omenala ndị Copt nke ili ha na ndị nwụrụ anwụ, yana n'ihi ili ndị Ijipt kpọrọ nkụ. A na ejikarị akwa ákwà linin ma ọ bụ ajị anụ na eji agba ọbara ọbara, acha anụnụ anụnụ, odo, akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ, odo odo, ojii na aja aja. E si na madder, indigo, woad, saffron, shea murex, na ụmụ ahụhụ kermes nweta ihe eji esiji ákwà. mbụ l'e-me t'ẹhu dụ nkwo-ẹka; E webatara ube dị elu kwụ ọtọ ma emechaa. Uwe bụ isi bụ uwe mwụda, nke ga-aghọ dalmatic. A kpara uwe mwụda ụfọdụ n'otu ibe. Ọ bụ clavi, bụ́ ihe e ji mara ndị Rom na-ebubata, chọọ ha mma.

A na egosi ụfọdụ ihe atụ dị mma nke akwa Coptic n'ụlọ ngosi ihe mgbe ochie n'ụwa niile ma nnukwu nchịkọta dị na Coptic Museum na Coptic Cairo ^[4] Ọtụtụ iri puku iberibe ihe na acha anụnụ anụnụ chọtara ụzọ ha n'ụlọ ihe mgbe ochie nke ụwa, karịsịa mgbe 1889 gasịrị mgbe onye France na amụ banyere ihe ochie Albert Gayet bipụtara ndepụta nke nka Coptic ma, na Bulaq Museum, mere ihe ngosi mbụ nke ihe ncheta Coptic. Uwe ndị Coptic mbụ ka na emepụta foto na ihe ịchọ mma na etinye ihe ndị Ijipt na ndị Gris. Dịka ọmụmaatụ, ákwà mkpuchi nwere ike itinye ihe ndị oge ochie n'ụdị sarcophagus ndị Ijipt ma tinye ihe nnọchianya nke chi ndị Ijipt iji chebe ndị nwụrụ anwụ. Mgbe e mesịrị, akwa Coptic gosipụtara mmetụta nke Byzantium na mgbe e mesịrị, nka Islam.

Ihe osise ndị Copt nke Oge A[dezie | dezie ebe o si]

A makwaara nka Coptic nke oge a dị ka ụlọ akwụkwọ Neo Coptic. N'ime narị afọ ndị na adịbeghị anya, ihe oyiyi abụwo ụzọ isi gosipụta okwu, na edebe ọtụtụ akụkụ ọdịnala. Ihe oyiyi ndị Coptic na emetụta eziokwu na ịma mma okpukpe karịa eziokwu, ngosipụta nke omimi, ma ọ bụ echiche. Dị ka ọ dị na Byzantium na omenala ndị yiri ya, a na egosi ọnụ ọgụgụ ndị ahụ n'ihu, na ele anya n'ihu onye na ekiri ya. Taa, a na ahụ ihe oyiyi Coptic ọ bụghị naanị na ụka, kamakwa n'ụlọ na ebe ịchụàjà ekpere. A pụkwara ịzụta ha n'ụlọ ahịa onyinye ndị Coptic n'Ijipt niile na ndị Coptic diaspora.

N'oge popu Cyril VI, mpụta nke ndị na ese ihe Coptic dị ka Isaac Fanous Youssef, tinyere mweghachi nke nka Coptic, mere ka e mepụta ụlọ akwụkwọ Contemporary ma ọ bụ Neo Coptic nke ihe oyiyi.

N'afọ 1952, onye na ese ụkpụrụ ụlọ na onye Coptic Christian Ramses Wissa Wassef guzobere Ramses Wissa Wassef Art Center na Giza, Egypt. Ọ gwara ụmụaka iri na anọ, ọtụtụ n'ime ha bụ ndị Copt, ka ha mepụta ụdị nka ọhụrụ site n'ịmelite usoro ịkpa ákwà Coptic oge ochie. Onye na-akpa ákwà nke Coptic bụ Maryam Hermina (amụrụ n'afọ 1932) kụziiri ụmụaka usoro ahụ. Ụlọ ọrụ nka ahụ nwere ebe ngosi nka dị ịrịba ama nke tapestries nke narị afọ nke 20.

Ihe ngosi[dezie | dezie ebe o si]

Hụkwa[dezie | dezie ebe o si]

Ihe odide[dezie | dezie ebe o si]

↑ Greek And Roman Art. Freeessays.cc. Retrieved on 2013-08-23.
↑ Wahba, Zakaria (January 1993) ICONS – 'Their history and Spiritual Significance'. Coptic.net. Retrieved on 2013-08-23.
↑ Magdi Guirguis, An Armenian Artist in Ottoman Cairo: Yuhanna al-Armani and His Coptic Icons (Cairo,: The American University in Cairo Press, 2008)
↑ Bernier, Oliver (1989-01-01) Coptic Artistry And Tradition In Old Cairo. New York Times. Retrieved on 2013-08-23.

[1] Greek And Roman Art. Freeessays.cc. Retrieved on 2013-08-23.

[2] Wahba, Zakaria (January 1993) ICONS – 'Their history and Spiritual Significance'. Coptic.net. Retrieved on 2013-08-23.

[3] Magdi Guirguis, An Armenian Artist in Ottoman Cairo: Yuhanna al-Armani and His Coptic Icons (Cairo,: The American University in Cairo Press, 2008)

[4] Bernier, Oliver (1989-01-01) Coptic Artistry And Tradition In Old Cairo. New York Times. Retrieved on 2013-08-23.

[1]

[2]

[3]

[4]