Mary Nzimiro

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Mary Nzimiro
Mmádu
ụdịekerenwanyị Dezie
mba o sịNaijiria Dezie
Aha ọmụmụMary Nzimiro Onumonu Dezie
Aha enyereMary Dezie
Ụbọchị ọmụmụ ya16 Ọktoba 1898 Dezie
Ebe ọmụmụOguta Dezie
Ụbọchị ọnwụ ya16 Jenụwarị 1993 Dezie
Ebe ọ nwụrụOguta Dezie
nwaPriscilla Nzimiro Dezie
Ọrụ ọ na-arụonye ọchụnta ego, political activist, Onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị Dezie
Ihe nriteOnye otu Order nke Alaeze Ukwu Britain Dezie

Mary Nzimiro, nke aha ọmụmụ ya bụ Mary Nwametu Onumonu, (1898–1993) bụ onye ọchụnta ego nwaafọ Naịjirịa, onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị na onye na-akwado ụmụ nwanyị. N’afọ 1948, a họpụtara ya dika onye nnọchi anya onye isi ụlọ ọrụ United Africa Company (UAC) maka mpaghara Ọwụwa Anyanwụ Naịjirịa, ebe ọ na-edozigharị ebe a na-ere akwa na ihe ịchọ mma nke ya na Port Harcourt, Aba na Owerri . Ka ọ na-erule mbido 1950, o sooro na ndị kacha baa ọgaranya na West Afrika, bụrụ onye nanị ya bi na Bernard Carr Street na Port Harcourt. N'elu ndọrọ ndọrọ ọchịchị, ọ bụ onye otu National Council of Nigeria na Cameroons, bụrụ onye otu kọmitii onye isi ya na 1957 na osote onye isi nke NCNC Estern Women Association na 1962. Oge a lụrụ agha obodo na Nigeria (1967–1970), ọ haziri ụmụnwaanyị Igbo ka ha kwadoo ndị Biafra. N’ihi nke a ihe niile o nwere lara n’iyi na Port Harcourt wee lawa n’obodo ya bụ Oguta ebe ọ nwụrụ n’afọ 1993. [1] [2] [3]

Mbido ndụ[dezie | dezie ebe o si]

Mary Nwametu Onumonu, onye amụrụ na 16 Oktoba 1898 na Oguta, Imo Steeti, bụ ada onye isi ndị Igbo bụ Onumonu Uzoaru, onye isi na-achị obodo, yana nwunye ya bụ Ruth, onye na-azụ ahịa nkwụ. Onye mbụ n'ime ụmụ isii, ọ gara ụlọ akwụkwọ Sacred Heart School na Oguta n'ụlọ Akwụkwọ Convent na Asaba, ebe ọ gụsịrị akwụkwọ na 1920. N'oge na-adịghị anya mgbe nke ahụ gasịrị, ọ lụrụ Richard Nzimiro onye rụrụ ọrụ dị ka odeakwụkwọ nke UAC. [1] [2]

Ọrụ[1][dezie | dezie ebe o si]

Onye nne ya zụụrụ na azụum ahịa, mgbe ọrụ di ya kpọgara ha Illah, ọ na-ere nnu na mmanụ nkwụ nke ọ na-ere n'ahịa Nkwo na Eke. Mgbe ha kwagara Onitsha na Opobo, ha mechara biri na Port Harcourt n’etiti 1940s. [2] Di ya hapụrụ ọrụ oche ya ka o nyere Mary Nzimiro aka n’ahịa ya. N’obodo mepere emepe, ọ na-azụ ahịa akwa, ntụ egbe na ntecha. N'ihi echiche azụmahịa ya na aha ọma ya maka ntụkwasị obi, ọ ghọrọ onye ọrụ UAC, bụrụ onye nnọchi anya ụlọ ọrụ maka mpaghara Ọwụwa Anyanwụ Nigeria na 1948. N'ikike a, o resịrị ndị na-ere ahịa na ndị na-ere ahịa nnukwu ngwaahịa na ngwongwo na Nigeria, Ghana na Sierra Leone. O mepekwara ụlọ ahịa na-ere akwa na nke ịchọ mma na Port Harcourt na obodo ndị agbata obi. [1]

Ndị nduzi UAC mere ndokwa ka ọ gaa ọtụtụ njem azụmahịa na London, Manchester na Glasgow. Na mgbakwunye, o mepere ebe mmanụ ụgbọala abụọ, otu n' Agip na Port Harcourt, nke ọzọ na Total na Lagos . Mary Nzimiro ghọrọ onye kacha baa ọgaranya na West Africa nwere ọtụtụ ala na ụlọ na Port Harcourt, gụnyere ụlọ nke nanị ya na Bernard Carr Street. [4] O nyeere ụmụ akwụkwọ agụmakwụkwọ naefu ma nyere ọtụtụ n'ime ụmụ nwanyị aka ọrụ aka ha ịbanye azụmaahịa n'onwe ha. Ya na di ya, na 1945 o mepere ụlọ akwụkwọ na Oguta, nke o mechara kpọọ Priscilla Memorial Grammar School maka icheta nwa ya nwanyị Priscilla Nzimiro onye nwụrụ obere oge ọ gụsịrị akwụkwọ na ọgwụ na Mahadum Glasgow . Na 1966, na-eso ọnwụ nke di ya nwụrụ na 1959, oguzobere ụlọ akwụkwọ sekọndrị nke ụmụ nwanyị Nzimiro Memorial.

N'ihe banyere ndọrọndọrọ ọchịchị, ọ bụ onye otu National Council of Nigeria na Cameroons nwere mmetụta, bụrụ onye otu kọmitii onye isi ya na 1957 na osote onye isi nke NCNC Eastern Women Association na 1962. Oge a lụrụ agha obodo na Nigeria (1967–1970), ọ haziri ụmụnwaanyị Igbo ka ha kwado ndị Biafra. N'ihi nke a ọtụtụ ihe onwunwe ya funahụrụ ya na Port Harcourt ma laghachi n'obodo ya bụ Oguta ebe ọ nwụrụ na 16 Jenụwarị 1993, gbara afọ 95. [1]

Ṅrụtụaka[dezie | dezie ebe o si]

 

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Akyeampong (2012). Dictionary of African Biography. OUP USA, 525–. ISBN 978-0-19-538207-5. 
  2. 2.0 2.1 2.2 Nzimiro, Mary (1898–1993). Encyclopedia.com. Retrieved on 29 February 2020.
  3. The History Of Mary Nzimiro, Who Left Unforgettable Business Marks In Southeastern Part of Nigeria. Women Africa (1 October 2019). Archived from the original on 29 February 2020. Retrieved on 29 February 2020.
  4. Meet first Igbo female millionaire. The Neighbourhood. Retrieved on 9 April 2019.