Jump to content

Mbari

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Mbari
type of arts
Ihe atụ nke ime ụlọ dị nsọ 'amachibidoro iwu' nke ụlọ Mbari

Mbari bụ ụdị nka a na-ahụ anya nke ndị Igbo nọ na ndịda ọwụwa anyanwụ Naijiria nwere ụlọ dị elu nke nwere ụlọ okpukpu abụọ nke e wuru dịka emume ntụsara ahụ . [1] Ulo Mbari nke Owerri -Igbo, nke bu nnukwu ogige mepere emepe akwadoro nwere otutu ihe di ka ndu, nke esere (a kpụrụ apịtị iji mee ka obi di Alusi (chi) na Ala, chi uwa, na chi ndi ozo nke égbè eluigwe na mmiri. ). [2] A na-eme ụlọ ndị Mbari dị ka onyinye nye Ala, dịka ụzọ isi kwenye na ọnụnọ Ala na ọrụ ebere na oke. Ụfọdụ ụlọ Mbari ka a na-arara nke ọma na naanị maka Ala . Otú ọ dị, mgbe ụfọdụ, chi ndị ọzọ na-anọchi anya ya na Ala na nhazi ahụ. [3] Ihe osise ndị ọzọ nwere ike ịgụnye bụ nke ndị isi, ndị omenkà, ndị mba ọzọ (karịsịa ndị Europe), anụmanụ, ihe ndị e kere eke na ndị nna ochie. [2] Ụlọ Mbari na-ewe ọtụtụ afọ iji wuo ya, a na-ewerekwa ya dị ka ihe dị nsọ. Tinyere ịbụ ihe nnọchianya nke ụba na nkwekọ, a na-emepụtakarị ha n'oge udo na nkwụsi ike. [4] A na-eme emume n'ime nhazi maka mgbakọ ndị isi obodo. Mgbe emechara emume a, a na-ewere ịbanye ma ọ bụ ilele ụlọ Mbari dị ka ihe arụ. Mbari bụ ụlọ arụsị ọha na eze ebe ndị dị mgbagwoju anya nke akụkọ ifo Igbo, akụkọ ifo na ọha mmadụ na-apụta n'ụwa.

Chinua Achebe, onye ama ama na-ede akwụkwọ ọgụgụ na onye na-agụ akwụkwọ na Naijiria, kwuru n'edemede ya banyere Mbari, "Mbari bụ mmemme sitere n'aka nka nke ụwa na nke ndụ bi na ya. Ọ bụ obodo na-achị ya site n'aka chi isi ya, na-abụkarị ụwa. chi, Ala, onye jikọtara ọrụ abụọ dị egwu n'okirikiri Igbo dị ka isi iyi nke imepụta ihe n'ụwa na onye na-elekọta usoro omume na ọha mmadụ." [1] Klọb Mbari - ebe omenala ndị ode akwụkwọ na ndị nka mere n'afọ 1961 site n'aka Ulli Beier na ndị ọzọ n'Ibadan - bụ aha ya na ntụnye Achebe. [5]

Ihe oyiyi ụrọ nke Amadioha n'ụlọ Mbari na "Ụfọdụ Okpukpe ọmụmụ Naijiria,"
Mbari Figure nso Owerri
Emi na-elo mmadụ n'ihu mbari na Owerri

Ntụaka[dezie | dezie ebe o si]

  1. 1.0 1.1 Cole (1982). Mbari: Art and Life among the Owerri Igbo. Bloomington: Indiana University Press. 
  2. 2.0 2.1 Oliver (2008). African architecture. Britannica Online Encyclopedia. Retrieved on 2008-11-23.
  3. Cole (1969). "Mbari Is Life". African Arts 2 (3): 8–87. DOI:10.2307/3334390. ISSN 0001-9933. 
  4. Obichere (1973). "Mbari: Art and Religion among the Owerri Ibgo". African Arts 7 (1): 86–87. DOI:10.2307/3334765. ISSN 0001-9933. 
  5. "Mbari Mbayo Club", Encyclopædia Britannica.