Ndị Naijiria

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Nigerians
Nigerian diaspora
Regions with significant populations
 Nigeria 203,452,505 (April 2019 est.)[1]
 Benin 6,000,000[2]
 Cameroon 4,000,000[3]
 Ghana 77,000[4]
 United States 461,695[5]
 United Kingdom 215,000[6]
 Colombia 200,000[7]
 Niger 130,982
 Italy 106,069[8]
 Germany 100,000[9]
 Brazil 90,000 – 100,000[10][better source needed]
 Argentina 90,000[7]
 Chad 88,000[11]
 Central African Republic 60,000[11]
 Chile 60,000[7]
 Spain 60,000[12]
 Canada 51,835[13]
 Mexico 50,000[7]
 Ivory Coast 44,791[14]
 South Africa 36,500+[15]
 Togo 32,176
 Gabon 23,730
 Netherlands 20,000[7]
 Austria 19,286[16]
 Ireland 16,300[17]
 Sweden 6,248
 Burkina Faso 5,331
 Liberia 4,689
 Australia 4,519[18]
 Greece 3,000[19]
 Japan 3,000[7]
 Hungary 2,000[7]
 Norway 1,780[20]
 Belgium 1,636[16]
 France 1,425[16]
 Romania 1,000[16]
Languages
Nigerian English, regional languages
Religion
Christianity, Islam, Traditional African religions

Ndị Naijiria ma ọ bụ ndị Naijiria bụ ụmụ amaala Naijirịa Ma ọ bụ ndị nna nna si Naijirịa.[21] Naịjirịa nwere agbụrụ na ọdịbendị dị iche iche na okwu Naịjirị na-ezo aka na mba obodo dabeere na ụmụ amaala.[21] Ndị Naijiria sitere n'ihe karịrị agbụrụ na asụsụ 250.[22] Ọ bụ ezie na e nwere ọtụtụ agbụrụ na Naịjirịa, ihe akụ na ụba na-eme ka ndị Naịjiria si n'ọtụtụ agbụrụ na okpukpe biri na mpaghara Naịjirị nke na-abụghị agbụrụ ma ọ bụ okpukpe ha, na-akpata ngwakọta nke agbụrụ na òtù okpukpe dị iche iche, ọkachasị n'obodo Naịjiría.[23] Asụsụ Bekee bụ asụsụ ndị Naijiria. 50% nke ndị Naijeria bụ ndị Alakụba na ihe dị ka 49.3% bụ Ndị Kraịst.[24][25] Ndị a bụ okpukpe abụọ bụ isi, dị ka statista.com si kwuo, a na-ekwu na ihe karịrị ọkara nke ndị Naijiria bụ ndị Alakụba, a na'emekwa ndị ọzọ mana a maghị ha dịka ndị a abụọ.[26]

Agbụrụ[dezie | dezie ebe o si]

Ndị Naijiria si n'ọtụtụ agbụrụ na okpukpe dị ka ntọala Naijirịa bụ nsonaazụ nke ochịchị ndị Britain.[24]

Akụkọ ihe mere eme[dezie | dezie ebe o si]

E nweela ọtụtụ steeti akụkọ ihe mere eme na Naijirịa nke metụtara ndị Naijirịa site na ndị eze ha na usoro iwu na ụtụ isi ha, yana iji okpukpe mee ka ike eze bụrụ ihe ziri ezi ma mee ka ndị mmadụ dị n'otu.[27] Mmetụta ndị Alakụba na-emetụta ọdịbendị nke Northern Naijirịa gụnyere ọtụtụ mba ndị Alakụb dị na mpaghara ahụ.[27] Alaeze Ukwu Kanem-Bornu na Caliphate Sokoto bụ nnukwu ala ndị Alakụba n'akụkọ ihe mere eme n'ebe ugwu Naịjirịa.[27] Ndịda Naịjirịa nwere ọtụtụ steeti dị ike, gụnyere Alaeze Ukwu Benin na Alaeze Ukwu Oyo, Ife Confederacy na ọtụtụ steeti Yoruba ndị ọzọ.[27]

Omenala[dezie | dezie ebe o si]

Ọchịchị ndị Britain na-achị na-emetụta ọdịbendị Naijirịa nke ukwuu.[28] Dị ka ndị ọchịchị Britain na-achị ala ọzọ na-akatọ ma na-awakpo ịlụ karịa otu nwanyị, ikpe site na ịta ahụhụ, na ụdị ụfọdụ nke ịchụ àjà.[28] N'otu oge ahụ, ndị ọchịchị Britain na-achị ala ahụ nọgidere na-enwe ma na-akwalite ọdịbendị ọdịnala Naijirịa nke mere ka ọchịchị ndị Britain sikwuo ike.[28] Ndị Britain gbasaa Iso Ụzọ Kraịst n'ebe ndịda Naịjirịa na ndị ozi ala ọzọ Ndị Kraịst nyeere ndị ọchịchị Britain aka iguzobe usoro agụmakwụkwọ ọdịda anyanwụ na Naịjirịa nke dugara n'izi asụsụ Bekee na Naịjarị ma nabata ya dị ka asụsụ isi nke Naịjirịa.[28] Ndị Britain jiri ọrụ a na-akwụghị ụgwọ dochie ọrụ ụlọ a na-adịghị akwụ ụgwọ.[28] Tupu colonization na narị afọ nke iri abụọ, agbụrụ Naịjirịa na-enwekarị ala dị ka obodo, nke mere na enweghị ike ịzụta ma ọ bụ ree ala.[22] Nchịkọta wetara echiche nke ndị mmadụ nwere ala na azụmahịa nke ala malitere.[22]

Na Na Naijirịa, ihe karịrị pasent iri asaa nke ndị Naijirịa bi n'obodo nta nke ụdị abụọ dị iche iche: ụdị mbụ nke ndị Igbo na Tiv ji na-agụnye nchịkọta nke ihe ndị gbasasịrị agbasa ebe ụdị nke abụọ nke e ji mee ihe n'etiti ndị Hausa Fulani, Yoruba, na Kanuri na-agụnyere nuclei nke ihe ndị dị iche iche.[29] Obodo nta ndị a mejupụtara ndị agbụrụ metụtara site na ndị nna nna yana ndị bịara abịa bụ ndị a nabatara n'agbụrụ ahụ.[29] Kemgbe oge tupu colonization ruo ugbu a ọ bụ ihe a na-emekarị n'ebo Naịjirịa ịnabata ndị ọ na-amaghị n'ime agbụrụ ndị ahụ.[22] Onye agadi nwoke n'ime obodo na-ejikarị ozi dị ka onye isi obodo ma ọ bụ Baale.[29]

N'ime nnukwu obodo ndị dị na Naijirịa, e nwere ọtụtụ ndị Naijirịa na ndị mba ọzọ, ọkachasị ndị Europe, ndị Lebanọn, na ndị India.[23] Mkpa akụ na ụba nke obodo Naịjirịa emeela ka ndị mmadụ si n'ala nna ha ma ọ bụ ọdịbendị gaa n'obodo ndị na-abụghị mpaghara ndị ahụ.[23] Ndị Igbo, Hausa-Fulani na Ibibio na-akwaga Lagos na ọtụtụ ndịda na-akpụkwa n'ebe ugwu iji zụọ ahịa ma ọ bụ rụọ ọrụ ebe ọtụtụ ndị ọrụ oge ugwu na obere ndị ọchụnta ego na-aga n'ebe ndịda.[23]

Okpukpe[dezie | dezie ebe o si]

Ịkpa Ókè[dezie | dezie ebe o si]

Esemokwu agbụrụ, okpukpe, na mpaghara na esemokwu kewara ndị Naijirịa n'ihe gbasara ndọrọ ndọrọ ọchịchị.[30] Karịsịa, nkewa ọdịbendị na ndọrọ ndọrọ ọchịchị n'etiti ndị Alakụba n'ebe ugwu na ndị Kraịst n'ebe ndịda emeela ka okpukpe bụrụ nke ndọrọ ndọrọ ọchịchị ma kpatara nnukwu esemokwu ndọrọ ndọrọ ọchịchị na Naịjirịa.[30] Ime ihe ike sitere n'agbụrụ na okpukpe sitere n'aka ndị na-emebiga ihe ókè emeela ka esemokwu ndị a mụbaa.[24]

Otú ọ dị, n'agbanyeghị ihe omume nke imebiga ihe ókè, ọtụtụ ndị Naijirịa na-aga n'ihu na-ebi n'udo, a na-akwalite njirimara Naijirịa n'etiti ndị Naijiria gụrụ akwụkwọ na ndị bara ọgaranya yana ọtụtụ ndị Naịjirịa na-ahapụ obere obodo agbụrụ iji chọọ ohere akụ na ụba n'obodo ebe ndị mmadụ nwere agbụrụ.[24] Ọ bụ ezie na e nwere nkewa ọdịbendị n'etiti ndị Naijiria, a na-ejikarị asụsụ Bekee eme ihe dị ka asụsụ ha bụ isi.[24] Ọzọkwa, ọtụtụ ndị Naijiria nwere nkwenye siri ike maka nnwere onwe onwe onwe na ọchịchị onye kwuo uche ya.[24] Ọbụna n'oge ọchịchị ndị agha, ndị Naijiria na-amanye ọchịchị ndị agha dị otú ahụ ka ha nọgide na-enwe ọchịchị onye kwuo uche ya.[24] Ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị Naịjirịa na-ama ọtụtụ asụsụ ụmụ amaala na-abụghị asụsụ ụmụ ama amaala ha.[24]

Hụkwa[dezie | dezie ebe o si]

 

  • Onye Naijiria nke Britain
  • Ndekọ mmadụ nke Naịjirịa
  • Ndị Naijiria America
  • Ndepụta nke ndị Naijiria

Ihe odide[dezie | dezie ebe o si]

  1. "The World Factbook". Retrieved November 17, 2018.
  2. "EXCLUSIVE: As Benin Republic clocks 53: Over 6m Nigerians live in former Dahomey, 200 in jails but Amb Obisakin says 'Nigeria is a power here, there's no doubt about it'". sunnewsonline.com.
  3. Mark D. DeLancey, Rebecca Neh Mbuh.
  4. Maguire, Ken (30 May 2010).
  5. ACS, 2019
  6. 2019 ONS Estimate
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 "Immigrant and Emigrant Populations by Country of Origin and Destination". migrationpolicy.org.
  8. "BILANCIO DEMOGRAFICO NAZIONALE" (PDF).
  9. mevans, Bild: istockphoto com /.
  10. Brazil grants Amnesty To 2000 Nigerians. Archived from the original on 2019-02-07. Retrieved on 2022-10-23.
  11. 11.0 11.1 "Fulani, Nigerian | Joshua Project". www.joshuaproject.net.
  12. "Immigrant and Emigrant Populations by Country of Origin and Destination". migrationpolicy.org.
  13. "Ethnic origin population". www12.statcan.gc.ca.
  14. Nigeria - International emigrant stock
  15. "Nigerians in South Africa" (PDF). www.migration.org.za. 2017.
  16. 16.0 16.1 16.2 16.3 "Bevölkerung nach Staatsangehörigkeit und Geburtsland".
  17. McFadyen 2008, p. 55
  18. "Australian Government Department of Immigration and Border Protection" (PDF). immi.gov.au.
  19. "AthensNews onLine SEARCH".
  20. "Innvandrere og norskfødte med innvandrerforeldre - Tabeller - SSB".
  21. 21.0 21.1 Gordon (2003). Nigeria's diverse peoples: a reference sourcebook, Ethnic diversity within nations. Santa Barbara, California, USA: ABC-CLIO, Inc.. ISBN 1576076822. 
  22. 22.0 22.1 22.2 22.3 Toyin Falola.
  23. 23.0 23.1 23.2 23.3 Toyin Falola.
  24. 24.0 24.1 24.2 24.3 24.4 24.5 24.6 24.7 April A. Gordon.
  25. 25.0 25.1 25.2 25.3 25.4 25.5 The World Factbook. Central Intelligence Agency. Retrieved on 18 July 2019.
  26. Nigeria: distribution of religions (en). Statista. Retrieved on 2022-10-01.
  27. 27.0 27.1 27.2 27.3 Toyin Falola.
  28. 28.0 28.1 28.2 28.3 28.4 Toyin Falola.
  29. 29.0 29.1 29.2 Toyin Falola.
  30. 30.0 30.1 April A. Gordon.

Njikọ mpụga[dezie | dezie ebe o si]

Media related to People of Nigeria at Wikimedia Commons