Abdurrahman Shugaba Darman
| ụdịekere | nwoke  |
|---|---|
| mba o sị | Naijiria |
| aha enyere | Abdurrahman |
| ụbọchị ọmụmụ ya | 1920 |
| Ụbọchị ọnwụ ya | 2010 |
| Asụsụ obodo | Asụsụ Hausa |
| asụsụ ọ na-asụ, na-ede ma ọ bụ were na-ebinye aka | Bekee, Asụsụ Hausa, pidgin Naịjirịa |
| ọrụ ọ na-arụ | Onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị |
Alhaji Abdurrahman Shugaba Darman (1920–2010) bụ onye ndọrọndọrọ ọchịchị Naijiria si Borno Steeti, na ọ dịkọrọ ndụ Sir Ahmadu Bello. Shugaba Darman bụ onye tọrọ ntọala Great Nigeria People's Party wee họpụta ya dịka onye otu ụlọ ọgbakọ omebe iwu Borno State na 1979 ebe ọ ghọkwara onye isi ndị isi ụlọ[1]
Nchuru
[dezie | dezie ebe o si]Na Jenụwarị n'ubochi 24, n'afọ 1980, ndị ọrụ Immigration jidere Alhaji Darman n'ihi ike nke iwu nchụpụ nke Minista Federal nke Interior Affairs Alhaji Bello Maitama bịanyere aka. Iwu nchụpụ nke akpọrọ "Shugaba Abdurrahman Darman's Deportation Order n'afọ 1980", kwuru n'etiti ihe ndị ọzọ na ".Shugaba Abdurrahman Darman ugbu a na Naijiria kwesịrị ka a kewaa ya dị ka onye mbịarambịa a machibidoro iwu" nakwa na "Shugaba Abdurrachman ga-esi na Naijeria chụpụ ya site na ụzọ mbụ dịnụ.." A chụgara Shugaba Darman n'otu obodo dị na Chad.[1] N'ịzaghachi mkpesa ọha na eze megide nchụpụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị doro anya, gọọmentị guzobere otu onye na-eme nchọpụta nke Justice P.C Okanbo duziri. Gọọmentị NPN na Onye isi ala Shehu Shagari karịsịa nwere nchegbu banyere mgbasa ozi na-adịghị mma nke okwu ahụ na-akpata nakwa maka ihe ndị nta akụkọ na-ezo aka na ajọ mbunobi nke ụlọ ikpe ahụ.[2]
Nsogbu Shugaba Darman malitere n'ihi na pati na-achị n'oge ahụ, National Party of Nigeria (NPN) were ya dị ka ihe iyi egwu. Shugaba Darman bụ onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-adọrọ mmasị nke dọtara nnukwu ìgwè mmadụ na nzukọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị, a dọtara ìgwè mmadụ na okwu ya ebe ọ katọrọ gọọmentị NPN na-achị. Gọọmentị kwuru na nna Shugaba bụ onye Chad n'ihi ya ọ si Chad. N'oge ikpe ikpe nke GNPP tinyere, ndị otu iwu nke Chief D. O.A Oguntoye, iji maa iwu nchụpụ ahụ aka, gọọmentị wetara nwanyị Chad nke kwuru na Shugaba bụ nwa ya nwoke ọ chọrọ ka ọ laghachi; nke a ka ọ na-ebe ákwá nke ukwuu. Shugaba gọnahụrụ ịmara nwanyị ahụ ma kwuo na nne ya dị ndụ ma bụrụ onye a maara nke ọma na Maiduguri n'agbanyeghị na anya ya adịghịzi mma.[1]
Ụlọ ikpe dị elu nke Maiduguri kpebiri na Shugaba kwadoro n'okwu "Shugaba Darman vs Federal Minister of Internal Affairs and Others", kagburu iwu nchụpụ ma nye Shugaba mmebi nke 350,000 Naira. Gọọmentị rịọrọ arịrịọ maka mkpebi ikpe ahụ n'ụlọ ikpe mkpegharị ikpe dị na Kaduna ma merie. E wegara ikpe ahụ n'Ụlọikpe Kasị Elu ma ụlọ ikpe ahụ kpebie ọzọ na ihu ọma Shugaba na mkpebi ikpe nke ndị ọkàikpe anọ nke Justice Coker duziri. Ndị agha na-agba ọchịchị mgba okpuru na-esote meriri ikpe ahụ ma ọ dịghị ụgwọ ọ bụla a kwụrụ; Shugaba kwuru na ọ gbagharala gọọmentị Shagari maka nchụpụ ya.[3]
Okpúrụ
[dezie | dezie ebe o si]Alhaji Shugaba Darman nwụrụ na Wednesday n'ọnwa April npuru ụbọchị 20, n'afọ 2010 mgbe ọ dị afọ 80, ọ hapụrụ ndị nwunye atọ na ụmụ 29. Alhaji Shugaba bụ onye guzobere Shehu Musa Yar'Adua nke Social Democratic Party (SDP) duziri, ọ bụkwa onye guzobere People's Democratic Party (PDP) nke ọ na-arụsi ọrụ ike dị ka onye okenye otu ruo mgbe ọ nwụrụ.[1]
Ikekwe ihe nketa ya kachasị ukwuu bụ ọgụ iwu ya na gọọmentị etiti na-ama nchụpụ ya aka; ejirila ikpe ahụ mee ihe dị ka iwu ikpe dị mkpa n'ọtụtụ ikpe gbasara ikike mmadụ na Naịjirịa kemgbe ahụ. Ikpe ahụ n'onwe ya bụ ihe na-eme ka ọ dị ọhụrụ ma setịpụ ihe nlereanya maka ikpe ndị ọzọ nke imebi ikike mmadụ megide gọọmentị.
Edemsibe
[dezie | dezie ebe o si]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Isa Umar Gusau. Nigeria: Shugaba Darman Dies At 80. www.allafrica.com. Retrieved on 2012-01-01.
- ↑ Williams (1982). President and power in Nigeria: the life of Shehu Shagari. ISBN 0-7146-3182-5.
- ↑ Francis Famoroti. The legal tussle over Shugaba's deportation. National Mirror. Archived from the original on 2012-06-11. Retrieved on 2012-01-01.