Agnes Yewande Savage

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Agnes Yewande Savage
Mmádu
ụdịekerenwanyị Dezie
mba o sịNaijiria, Scotland Dezie
Aha enyereAgnes Dezie
aha ezinụlọ yaSavage Dezie
Ụbọchị ọmụmụ ya21 Febụwarị 1906 Dezie
Ebe ọmụmụEdinburgh, 14, 15, 16 Buccleuch Place Dezie
Ụbọchị ọnwụ ya1964 Dezie
Ebe ọ nwụrụScotland Dezie
ihe kpatara ọnwụstroke Dezie
ŃnàRichard Akinwande Savage Dezie
nwanneRichard Gabriel Akinwande Savage Dezie
asụsụ ọ na-asụ, na-ede ma ọ bụ were na-ebinye akaBekee, pidgin Naịjirịa Dezie
Ọrụ ọ na-arụphysician, onye nkuzi, Orthodox medicine-humanistic medicine-holistic health care Dezie
ebe agụmakwụkwọUniversity of Edinburgh Medical School, Royal College of Music, George Watson's College Dezie
ogo mmụtabachelor's degree Dezie
isi agụmakwụkwọmedicine Dezie

Agnes Yewande Savage (21 Febụwarị 1906 - 1964) bụ Naijiria dọkịta na mbụ nwaanyị mpaghara West Afirika ịzụ na eru na ekpe okpukpe na nkà mmụta ọgwụ . [1] [2] [3] Savage bụ nwanyị West Africa mbụ nwetara akara ugo mmụta mahadum na Ọgwụ, gụsịrị akwụkwọ na nsọpụrụ klasị mbụ na Mahadum nke Edinburgh na 1929 mgbe ọ dị afọ iri abuo na ato. Na 1933, onye na- akwado ndọrọndọrọ ọchịchị Sierra Leone na ọsụ ụzọ agụmakwụkwọ ka elu, Edna Elliott-Horton ghọrọ onye nke abụọ gụrụ akwụkwọ na mahadum West Africa na onye izizi nwetara akara ugo mmụta okokporo na nka . [4]

Ndụ[dezie | dezie ebe o si]

Mmalite ndu na mmuta[dezie | dezie ebe o si]

Agnes Yewande Savage na afo 1906

A mụrụ Savage na 21 Febụwarị 1906 n'ime Edinburgh, Scotland, [1] ka Richard Akinwande Savage SR, Naijiria dokinta, akwụkwọ akụkọ nkwusa na 1900 Edinburgh gụsịrị akwụkwọ nke Sierra Leone Creole descent na Maggie S. Bowie, bu onye na arụ ọrụ . Nwanne ya nwoke bụ Richard Gabriel Akinwande Savage, bụkwa onye dọkịnta gụsịrị akwụkwọ na Edinburgh na afo 1926. Savage gafere ule na 'Royal College of Music' na afo 1919 ma nye ya ohere ịgụ akwụkwọ na George Watson's Ladies College . N’ebe ahụ, ọ natara akara ugo mmụta maka gburugbu ezigbo na oru klasị ma gafee akwụkwọ ikike agụmakwụkwọ nke Scotland dị elu. [2] [3]

Ọ banyere Mahadum Edinburgh iji mụọ ọgwụ, gụchaa akwụkwọ ya. N’afọ nke anọ ya n’ụlọ akwụkwọ ọgwụ, ọ nwetara nsọpụrụ na klas mbụ n’ihe ọmụmụ niile, nweta ihe nrite na Ọrịa nke [5] ahu na nrite na ọgwụ Amụma - bụrụ nwanyị izizi n’akụkọ ihe mere eme nke Edinburgh ime otu a. [1] Enyere ya onyinye ncheta Dorothy Gilfillan dị ka nwanyị kachasị mma gụsịrị akwụkwọ na 1929.

Ọrụ ahụike na ihe nketa[dezie | dezie ebe o si]

Savage chere okike na agbụrụ ụlọ ọrụ mgbochi na ọrụ ya. [1] Mgbe ọ gụsịrị akwụkwọ, ọ banyere ọrụ ndị ọchịchị na Gold Coast (Ghana ugbu a) dị ka Onye Ọkachamara Ọgwụ. Ọ bụ ezie na ọ ruru eru karịa ọtụtụ n'ime ụmụ nwoke ibe ya, ma na oriteghị uru ole na ole. [2]

N’afọ 1931, onye isi ụlọ akwụkwọ Achimota College were ya n’ọrụ . Onye isi ụlọ ọrụ, Alec Garden Fraser rịọrọ ya, ndị ọchịchị colonial nyere ya nkwekọrịta ka mma. Ya na Achimota nọrọ afọ anọ dịka onye ọrụ ahụike na onye nkuzi. [1] Mgbe ọ nọ na Achimota, ọ zutere Susan de Graft-Johnson mgbe onye nke abụọ bụ Prefect School. Johnson na Savage na-arụkọ ọrụ oge niile na ebe ọrịa [6] ma mesịa gaa gụọ ọgwụ na Mahadum nke Edinburgh, bụrụ onye dọkịta nwanyị izizi nke Ghana [4] Nwanyị ọzọ bụ onye ọsụ ụzọ ahụike Ọdịda Anyanwụ Africa nke gụrụ akwụkwọ na Achimota na Edinburgh bụ Matilda J. Clerk, onye ghọrọ nwanyị mbụ nke Ghana iji merie agụmakwụkwọ mahadum, nwanyị nke abụọ na Ghana na nwanyị nke anọ nke West Africa iji zụọ ọzụzụ dị ka dibịa . [3]

Ka Achimota gachara, Savage gaghachiri na ndị ọrụ nlekọta ahụike nke ndị ọchịchị, e nyekwara ya ohere ka mma, ọ na-elekọta ụlọ ọgwụ na-elekọta ụmụaka, nke metụtara ulo ogwu Korle Bu no na Accra . N'otu oge, a họpụtara ya osote onye nlekọta ahụike na ngalaba ọmụmụ nwa nke ụlọ ọgwụ na onye nlekọta nke ụlọ mbikọ ndị nọọsụ. Na Korle-Bu, ọ lekọtara ntọala ụlọ akwụkwọ ọzụzụ maka ndị nọọsụ, lelọ Akwụkwọ Ọzụzụ Ndị Nọọsụ Korle-Bu, ebe akpọrọ otu ngalaba na nsọpụrụ ya. [1] [2]

Ọnwụ[dezie | dezie ebe o si]

Savage lara ezumike nká n'isi ụtụtụ n'ihi "ike ọgwụgwụ anụ ahụ na nke uche" na 1947 ma jiri oge fọdụrụ ndụ ya na Scotland zụlite nwa nwoke na nwa nwanyi nwanne. Ọ nwụrụ site na ọrịa strok na 1964.  [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (August 2020)">see okwu dị mkpa</span> ]

Ebe nsi nweta[dezie | dezie ebe o si]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Mitchell, Henry (November 2016). Dr Agnes Yewande Savage – West Africa's First Woman Doctor (1906-1964). Centre of African Studies.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "CAS Students to Lead Seminar on University's African Alumni, Pt. IV: Agnes Yewande Savage", 16 November 2016.
  3. 3.0 3.1 3.2 "Agnes Yewande Savage (1906 – 1964)".
  4. 4.0 4.1 Jr, Adell Patton (13 April 1996). Physicians, Colonial Racism, and Diaspora in West Africa. University Press of Florida. 
  5. Agnes Yewande Savage – 1929 – UncoverED (en-US). Archived from the original on 2019-08-06. Retrieved on 2020-11-05.
  6. Vieta, K. T. (1999). The Flagbearers of Ghana: Profiles of one hundred distinguished Ghanaians. Accra, Ghana: Ena Pubs.