Ademola Adeleke

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Ademola Adeleke
Mmádu
ụdịekerenwoke Dezie
mba o sịNaijiria Dezie
Aha enyereAdemola, Jackson Dezie
aha ezinụlọ yaAdeleke Dezie
Ụbọchị ọmụmụ ya13 Mee 1960 Dezie
Ebe ọmụmụEnúgwu Dezie
ŃnàRaji Ayoola Adeleke Dezie
Asụsụ obodoAsụsụ Yoruba Dezie
asụsụ ọ na-asụ, na-ede ma ọ bụ were na-ebinye akaBekee, Asụsụ Yoruba, pidgin Naịjirịa Dezie
Ọrụ ọ na-arụOnye ndọrọ ndọrọ ọchịchị Dezie
Ọkwá o jionye otu ndi omeiwu nigeria, Governor of Osun State Dezie
ebe agụmakwụkwọJacksonville State University Dezie
ogo mmụtaBachelor of Science Dezie
isi agụmakwụkwọcriminal justice, political science Dezie
onye otu ndọrọ ndọrọ ọchịchịPeople's Democratic Party Dezie
okpukpere chi/echiche ụwaOkpukpere Alakụba Dezie

Ademola Nurudeen Jackson Adeleke ((Listeni); amụrụ na 13 Mee 1960) bụ onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị na onye ọchụnta ego Naijiria, onye jere ozi dị ka gọvanọ nke Osun Steeti kemgbe 2022. Ọ bụ onye omeiwu nke nọchitere anya Osun-west senatorial Mpaghara site na 2017 ruo 2019.

O sitere n'ezinụlọ Adeleke nke Ede na Osun Steeti. O sonyere na ntuli aka gọvanọ nke Osun Steeti na 2022 n'okpuru ikpo okwu nke Peoples Democratic Party ma merie gọvanọ nọ n'ọkwa, Adegboyega Isiaka Oyetola nke APC onye meriri ya na ntuliaka gọvanọ Osun Steeti nke 2018.[1][2]

Mmụta[dezie | dezie ebe o si]

Adeleke malitere agụmakwụkwọ praịmarị ya na Ụlọ akwụkwọ praịmarị Methodist, Surulere Lagos Steeti wee kwaga Old Oyo Steeti wee gaa Nawarudeen Ụlọ akwụkwọ praịmarị l. Ọ gara n'ihu na Ụlọ akwụkwọ sekọndrị Adventist nke ụbọchị asaa, Ede kwa na Old Oyo Steeti mgbe ahụ ma mesịa kwaga Ede Muslim Grammar Ụlọ akwụkwọ Ede, ebe ọ gụsịrị akwụkwọ sekọndrị ya tupu ọ kwaga United Steeti.[3] Ka ọ hapụrụ Naijiria iji gaa n'ihu na agụmakwụkwọ ya na esonyere ụmụnne ya abụọ ndị ọzọ tọrọ ya na United Steeti of Amerika.[3] Ọ malitere agụmakwụkwọ dị elu na Mahadum Jacksonville Steeti, Alabama na United Steeti ebe ọ gụrụ akwụkwọ na ikpe ikpe mpụ na obere na sayensị ndọrọ ndọrọ ọchịchị.[4][5] Mgbe ọtụtụ esemokwu gbara nzere agụmakwụkwọ ya gburugburu, ọ laghachiri n'ụlọ akwụkwọ wee banye na Atlanta Obodo ukwu College na United Steeti, ebe ọ nwetara nzere Bachelor of Science na ikpe ikpe mpụ na 2021.

Ọrụ[dezie | dezie ebe o si]

Ngalaba onwe onye[dezie | dezie ebe o si]

Adeleke bụ onye ọchụnta ego na onye nchịkwa; ọ rụrụ ọrụ dị ka onye isi nchịkwa nke Guinness Naijiria Plc site na 1992-1999, ebe ndị isi nchịkwa ya gụnyere General Theophilus Danjuma; ọ bụ onye isi nchịk nke otu na ụlọ ọrụ nwanne ya nwoke, Ụgwọ nke ụlọ ọrụ Pacific Holdings Limited site na 2001 ruo 2016.[6][7] Tupu ọ banye na Ụgwọ nke ụlọ ọrụ Ụgwọ nke ụlọ ọrụ Pacific Holdings Limited Ademola rụrụ ọrụ na Quicksilver Ụlọ ọrụ Courier na Atlanta, Georgia, US, dị ka onye ọrụ ngo na 1985-1989. Ọ gara n'ihu na Origin International LLC, Atlanta, Georgia, US, ụlọ ọrụ na emepụta ihe na esi ísì ụtọ na ihe na emepụta ísì ụtọ dị ka osote onye isi oche site na 1990 ruo 1994.[8]

ndọrọ ndọrọ ọchịchị[dezie | dezie ebe o si]

Adeleke bụ onye otu obodo na onye ọrụ ebere.[9] Adeleke malitere ọrụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị ya n'afọ 2001 n'akụkụ nwanne ya nwoke nwụrụ anwụ Senator Isiaka Adeleke onye nwụrụ n'ọnwa Eprel afọ 2017. O sonyere na ntuli aka Osun n'ebe ọdịda anyanwụ 2017 mgbe ọnwụ nwanne ya nwoke gasịrị, na apụta dị ka onye mmeri n'okpuru People's Democratic Party.[10]

Ademola bụ onye otu n'okpuru All Progressives Congress ruo mgbe ọ banyere na People's Democratic Party[11][12][13][14] n'ọnwa Eprel afọ 2017.

N'abalị iri abụọ na atọ n'ọnwa Julaị n'afọ 2018, Adeleke pụtara dị ka onye na azọ ọkwa gọvanọ nke PDP na Osun Steeti mgbe o ji votu asaa merie Akin Ogunbiyi.[15]

Ihe ihere asambodo[dezie | dezie ebe o si]

E boro Adeleke ebubo ma boo ya ebubo n'ụlọ ikpe dị elu nke Osogbo maka ịghọ akaebe ụlọ akwụkwọ sekọndrị ya na nsonaazụ WAEC iji kagbuo ọkwa gọvanọ ya. Ihe akaebe Adeleke nyere INEC na 20 Julaị 1988, dị ka Heading Ede Muslim Ụlọ akwụkwọ Grammar, Osun Steeti, dịka n'afọ ahụ Osun steeti adịghị. Ọzọkwa nsonaazụ SSCE gosipụtara na akaebe na egosi na usoro nyocha ahụ adịghị n'afọ 1981[16][16][17] Onye ọka iwu Adeleke na agbachitere ya na ekwu na ụlọ akwụkwọ sekọndrị ya apụtaghị iji gọnahụ akaebe ya na arịọ ụlọ ikpe ka ọ kagbuo ikpe ahụ.[18] Ụlọikpe jụrụ ikpe ahụ na ekwu na onye gbara akwụkwọ enweghị ike igosi aghụghọ Adeleke.[19] Ndị akaebe gwara ụlọ ikpe na ha ahụghị Adeleke n'ụlọ nyocha. Otu n'ime ndị akaebe kwuru na ọ gaara amata ya ebe ọ bụ na ọ bụ onye ọha na eze.[20]

Asọmpi ọchịchị[dezie | dezie ebe o si]

Adeleke gbara ọsọ maka ntuli aka gọvanọ steeti Osun n'okpuru PDP megide ndị na asọ mpi Alhaji Gboyega Oyetola nke APC na Iyiola Omisore nke SDP na 22 Septemba 2018.[21] Kọmitii Na-ahụ Maka Nchịkọta Nchịkọta (INEC) kwupụtara na ntuli aka ahụ enweghị nkwubi okwu ma mee ka ọ dịghachi na 27 Septemba 2018.[22] A mara onye na azọ ọkwa nke APC Oyetola dị ka onye mmeri mgbe asọmpi nke abụọ gasịrị. Adeleke mere mkpesa banyere nsonaazụ ahụ na akọwa ntuli aka ahụ dị ka "ịgba ọchịchị".

N'abalị iri abụọ na abụọ n'ọnwa Machị afọ 2019, ụlọ ikpe nọ na Abuja kwupụtara na Adeleke bụ onye mmeri nke ntuli aka ahụ.

Ụlọikpe Kasị Elu mechara kwado Gboyega Oyetola dị ka ezigbo onye mmeri nke ntuli aka ọchịchị Osun Steeti nke 2018 na Fraịde, 5 Julaị 2019[23]

N'afọ 2022, Adeleke sonyere na ntuli aka gọvanọ nke 16 Julaị n'okpuru PDP megide gọvanọ nọ n'ọkwa Gboyega Oyetola. Adeleke meriri Gboyega Oyetola na votu 402,979 na votu 375,077. Adeleke meriri na mpaghara gọọmentị ime obodo iri na asaa, gụnyere Olorunda, Ede South, Orolu, Osogbo, Odo Otin, Ifelodun, Boluwaduro, Atakumosa, na Ila.[24]

Ndụ onwe onye[dezie | dezie ebe o si]

Adeleke bụ di Titilola Adeleke ma bụrụkwa nna ụmụ asatọ gụnyere B-Red. Ọ bụkwa nwanne nna onye egwu, Davido.[25][26]

Ihe odide[dezie | dezie ebe o si]

  1. BREAKING: INEC declares PDP's Adeleke winner of Osun poll (en-US). Punch Newspapers (2022-07-17). Retrieved on 2022-07-17.
  2. "Adeleke get 17 out of 30 local goment areas to win Osun govnorship election", BBC News Pidgin. Retrieved on 2022-07-17.
  3. 3.0 3.1 Agbedo. Personality of the Week: Ademola Adeleke. Sunnews Online. Retrieved on 27 January 2019.
  4. About – Senator | Ademola Adeleke (en-US). Retrieved on 2020-05-25.
  5. Bada. 5 quick facts about PDP governorship candidate in Osun. Pulse. Retrieved on 27 January 2019.
  6. Ademola Adeleke's School Certificate Scandal And Other Things To Know About Osun Governor-elect | Sahara Reporters. saharareporters.com. Retrieved on 2022-09-22.
  7. How I built multi-million dollar business in US, Senator Ademola Adeleke (en-US). Vanguard News (2022-01-19). Retrieved on 2022-02-24.
  8. Admin. Personality of the Week: Ademola Adeleke. Sun News Online. Retrieved on 27 January 2019.
  9. Ademola Adeleke. Nass.gov.ng.
  10. peoplesdemocraticparty.com.ng. Peoplesdemocraticparty.com.ng.
  11. Peoples Democratic Party. Peoplesdemocraticparty.com.ng.
  12. Herald (2017-06-13). Osun West by-election: Isiaka Adeleke’s brother, Ademola decamps to PDP. The Premium Herald. Retrieved on 2017-07-12.
  13. Osun West by-election: Isiaka Adeleke's brother, Ademola withdraws from APC primary, decamps to PDP. Daily Post Nigeria (2017-06-14). Retrieved on 2017-07-12.
  14. "APC a party of lies, I was card-carrying member but not again – Adeleke - Vanguard News", Vanguard News, 2017-06-15. Retrieved on 2017-07-12. (in en-US)
  15. "BREAKING: ‘Dancing Senator’ Ademola Adeleke Emerges Osun PDP Governorship Candidate… By 7 Votes", Sahara Reporters, 2018-07-21. Retrieved on 2018-07-23. (in en-US)
  16. 16.0 16.1 Adeleke presented forged school testimonials to INEC, plaintiffs tell court. Punchng.com. Retrieved on 1 April 2019.
  17. Oyegbade (5 August 2018). Adeleke faults arrest of school principal over his testimonial. Daily Trust. Archived from the original on 1 April 2019. Retrieved on 1 April 2019.
  18. Osun 2018: Adeleke to know fate over certificate suit on Wednesday. Punchng.com. Retrieved on 1 April 2019.
  19. Court refuses to stop Adeleke as Osun PDP gov candidate. Punchng.com. Retrieved on 1 April 2019.
  20. Television. "Certificate Scandal: We didn’t see Ademola Adeleke in exam hall, witnesses tell court", OAK TV, 4 April 2019. Retrieved on 9 April 2019.
  21. Warami (22 September 2018). Osun guber race: How the candidates stand. Retrieved on 1 April 2019.
  22. INEC reveals why Osun gov election is inconclusive. Punchng.com. Retrieved on 1 April 2019.
  23. Oyetola beats Adeleke at Supreme Court to remain Osun Governor (en). Pulse Nigeria (2019-07-05). Retrieved on 2021-09-08.
  24. "BREAKING: PDP’s Adeleke Defeats Governor Gboyega Oyetola To Win Osun Election", Knowledgebase, 2022-07-17. Retrieved on 2022-07-17. (in en-US)
  25. Inyang (2017-07-11). Davido's uncle, Ademola Adeleke dances to his victory in Osun West by-election [VIDEO] (en-US). Daily Post Nigeria. Retrieved on 2022-06-20.
  26. Davido battles odds to support uncle’s gov ambition (en-US). Punch Newspapers (2022-07-16). Retrieved on 2022-07-16.