Chukwuemeka Ike

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Chukwuemeka Ike
Mmádu
ụdịekerenwoke Dezie
mba o sịNaijiria Dezie
Ụbọchị ọmụmụ ya28 Eprel 1931 Dezie
Ebe ọmụmụNaijiria Dezie
Ụbọchị ọnwụ ya9 Jenụwarị 2020 Dezie
Ebe ọ nwụrụNnewi Dezie
Dị/nwunyeAdebimpe Olurinsola Ike Dezie
asụsụ ọ na-asụ, na-ede ma ọ bụ were na-ebinye akaBekee, pidgin Naịjirịa Dezie
Ọrụ ọ na-arụOdee akwụkwọ Dezie
ebe agụmakwụkwọStanford University, Mahadum nke Ibadan, gọọmentị kọleji Umuahia Dezie
Ọrụ ama amaThe Bottled Leopard Dezie

Igwe Vincent Chukwuemeka Ike OFR, NNOM (28 Eprel 1931 – 9 Jenụarị 2020) [1] [2] bụ onye eze Naijiria, agụmakwụkwọ na ode akwụkwọ a mara nke ọma maka ngwakọta oriọna, ọchị na satire. O ji ntakiri ụdị ya were zụlite omenala Igbo . Ọ gụrụ akụkọ ihe mere eme, Engilish na Religious Studies na mahadum nke di na Ibadan wee nweta nzere masta na mahadum nke Stanford . [3] N'ime ọtụtụ n'ime ọgbọ mbụ nke ndị edemede Naijiria, ọ bụ onye a ma ama nke ọma dị ka onye edemede nke Expo '77, nlezianya anya na mmejọ ule agụmakwụkwọ na West Afirika. Ike bụbu onye ndeba aha na West African Examinations Council (WAEC).

A mụrụ Ike n'ezinụlọ eze na Ndikelionwu na steeti Anambra . Ọ gara Government College Umuahia maka ụlọ akwụkwọ sekọndrị. [4] Ọ malitere ide ihe na Umuahia maka akwụkwọ akụkọ ụlọ akwụkwọ, The Umuahian, [5] na ndị nkuzi gụnyere Saburi Biobaku, onye nwere nkwanye ùgwù na Bekee sitere na Cambridge. Ụfọdụ ndị odee Naijiria a mara nke ọma gara ụlọ akwụkwọ ahụ gụnyere Chinua Achebe, Christopher Okigbo, na Ken Saro Wiwa . Mgbe ọ gụsịrị akwụkwọ sekọndrị, ọ gụrụ akwụkwọ na mahadum nke dị na Ibadan. [3] Mgbe ọ nọ na kọleji, Chinua Achebe kpọrọ ya òkù ka o banye n'otu ụlọ ọrụ magazin. O nwetara nzere bachelọ nke nka na History, Engilish, na Religious Studies na mahadum di na Ibadan na 1955, [6] were lụọ nwanyi na 1959 nye Adebimpe Olurinsola Abimbolu. [4] Na 1965, o bipụtara akwụkwọ akụkọ nke mbụ ya bu Toads for Supper . [4] O nwetara nzere mastas na Mahadum Stanford na 1966. [6] Onye bụbu onye na-edeba aha na Mahadum Naijiria, Nsukka. [6] Na 1971, ghọrọ onye isi oche nke West African Examinations Council . N'afọ 2008, ọ bụrụ eze Ndikelionwu. [7] Otu nwa ya nwoke bụ Prince Osita Ike nwụrụ na 2016. Ọ bụ Igwe, Eze Ndikelionwu nke Ndikelionwu dị n'ọwụwa anyanwụ Naijiria, nwere aha "Ikelionwu XI" n'obodo ya bụ Ndikelionwu na steeti Anambra. [5] [4]

Ike jere ozi dịka onye nkuzi n'ụlọ akwụkwọ praịmarị nke dị na Amichi site na 1950 ruo 1951 na n'ụlọ akwụkwọ sekọndrị dị na Nkwerre site na 1955 ruo 1956. N'agbata 1957 na 1960, ọ rụrụ ọrụ dịka onye enyemaka nchịkwa na mahadum, Ibadan . Ọ sonyeere Mahadum nke Nigeria, Nsukka ebe ọ rụrụ ọrụ dịka osote onye ndeba aha site na 1960 ruo 1963 na onye na-edeba aha na onye odeakwụkwọ nke Council site na 1963 ruo 1971. [8] Ike rụrụ ọrụ na Biafra dị ka onye na-ahụ maka ndị gbara ọsọ ndụ na mpaghara Umuahia site na 1968 ruo 1969 na ịsị ụlọ ọrụ ọchịagha Scout na mpaghara Nsukka site na 1970-71. Mgbe aluchara agha na obodo Naijiria, a họpụtara ya di ka onyeisi oche, Kọmitii nhazi na nhazi nke Mahadum Naigeria, Nsukka . Ọ bụ ya na-ahụ maka ịmalitegharị na ijikwa ụlọ ọrụ ahụ dị ka onye isi nchịkwa oge ozugbo agha ahụ gasịrị. [9] Ọ rụrụ ọrụ dị ka onye na-edeba aha nke West African Examination Council site na 1971 ruo 1979 [10] dị ka onye isi nchịkwa mbụ nke ala Naijiria. [11]

. .[12][13].[14]

Akwụkwọ akụkọ[dezie | dezie ebe o si]

  • Toads maka nri abalị (London: Harvill Press, 1965)
  • Chi ndị gba ọtọ (London: Harvill Press, 1970) 
  • Wheel Potter (London: Harvill Press, 1973) 
  • Anyanwụ dara na Dawn (Collins & Harvill Press, 1976) 
  • Expo '77 (Fontana, 1980) 
  • Ndị na-achụ ọkụkọ (Fontana, 1980) 
  • Agụ juru (1985) 
  • Ụmụ Anyị Na-abịa (Ibadan: Spectrum Books 1990) 
  • Nkwekọrịta nke Silence (Longman, 2001)
  1. Owomoyela (2013). Ike, Chukwuemeka (1931–2020). Columbia University Press. 
  2. Cyril. "Breaking News: Chukwuemeka Ike is dead", The Sun, 10 January 2020. Retrieved on 23 February 2022.
  3. 3.0 3.1 Routledge Encyclopedia of Post-Colonial Literatures in English.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 Orjinmo (8 February 2020). Chukwuemeka Ike: The Nigerian king who served Toads for Supper. BBC Online. Retrieved on 23 February 2022.
  5. 5.0 5.1 Babatunde, Aishat (11 January 2020). "Foremost Nigerian novelist, Chukwuemeka Ike, is dead". Premium Times. Retrieved 23 February 2022.
  6. 6.0 6.1 6.2 Obi-Young, Otosirieze (January 11, 2020). Chukwuemeka Ike, Nigerian Novelist, Professor, & Monarch, Passes on at 88. Brittle Paper. Retrieved on 23 February 2022.
  7. Osamor (18 October 2008). Nigeria: Crowning of a Poet As a King (Opinion). This Day. Retrieved on 23 February 2022.
  8. Anyiuwa (30 June 2020). Chukwuemeka Ike: A tribute (en-US). Aro News. Retrieved on 23 February 2022.
  9. Uchime (28 June 2020). Prof Chukwuemeka Ike: Remembering the life and times of humble king and literary giant (en-US). The Sun Nigeria. Retrieved on 23 February 2022.
  10. V. Chukwuemeka Ike, B.A., M.A., M.N.I.M. Hon. F.C.G.I. WAEC Headquarters. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved on 23 February 2022.
  11. Mustapha (17 January 2020). Chukwuemeka Ike (1931 – 2020) (en-US). The Nation. Retrieved on 23 February 2022.
  12. Asadu (10 January 2020). OBITUARY: Chukwuemeka Ike, the intellectual in royal garb who 'chose 20 novels over £20m' (en-US). TheCable. Retrieved on 23 February 2022.
  13. Aniche (2019-12-27). HRH (Prof) Chukwuemeka Ike (OFR) - educationist, author (en). Notable Aros. Retrieved on 23 February 2022.
  14. Nze Ifedigbo (2020-01-12). Obituary: Chukwuemeka Ike, Nigerian literary giant, dies at 88 (en-US). The Lagos Review. Retrieved on 2021-06-10.