Dalhatu Tafida

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Dalhatu Tafida
Mmádu
Akụkụ nkeNigerian senators of the 4th National Assembly, Nigerian senators of the 5th National Assembly Dezie
ụdịekerenwoke Dezie
mba o sịNaijiria Dezie
Ụbọchị ọmụmụ ya24 Novemba 1940 Dezie
Ebe ọmụmụZaria Dezie
Ọrụ ọ na-arụOnye ndọrọ ndọrọ ọchịchị Dezie
Ọkwá o jionye otu ndi omeiwu nigeria, onye otu ndi omeiwu nigeria Dezie
ebe agụmakwụkwọBarewa College Dezie
onye otu ndọrọ ndọrọ ọchịchịPeople's Democratic Party Dezie

 

Dalhatu Sarki Tafida (amụrụ na 24 Nọvemba 1940) bụ onye a họpụtara dị ka Senator maka Kaduna North Senatorial District nke Kaduna State, Nigeria na mbido nke Republic nke anọ nke Naịjirịa, na-agba ọsọ na ikpo okwu People's Democratic Party (PDP). Ọ malitere ọrụ na 29 Mee 1999.[1] A họpụtara ya ọzọ maka afọ anọ ọzọ n'afọ 2003.[2]

Ọmụmụ na mmalite ọrụ[dezie | dezie ebe o si]

A mụrụ Tafida na 24 Nọvemba 1940 na Zaria, Kaduna Steeti.[3] Ọ gara Barewa College, Zaria (1954 - 1959) na Government College, Keffi (1960 - 1961), mgbe ahụ a nabatara ya na College of Medicine, Mahadum Lagos (1962-1967) ebe ọ nwetara nzere Bachelor of Medicine na Bachelor of Surgery. Ọ bụ onye isi ụlọ na onye isi ụlọ dị na Mahadum Ahmadu Bello, (1967 - 1969) na onye na-edeba aha (1969 - 1970). Ọ gụrụ akwụkwọ na Royal Victoria Infirmary, Newcastle upon Tyne, England (1970 - 1971) na Mahadum Liverpool, England (1971-1972), nweta diplọma postgraduate na ahụike ọha. O mechara gụọ akwụkwọ na Mahadum Johns Hopkins na USA (1974).[4]

Tafida bụ onye isi na-edeba aha na ọgwụ na Katsina Specialist Hospital (1972 - 1973), onye ndụmọdụ dọkịta na Kaduna State Ministry of Health (1973 - 1976) na onye odeakwụkwọ na-adịgide adịgide nke Kaduna State Department of Health (1976 - 1980).[4] Ọ bụ dọkịta nke Onye isi ala Shehu Shagari (1980 - 1983).[5] N'afọ 1983, e nyere ya Order of the Federal Republic (OFR).[3] Ọ bụ Kọmishọna nke Ahụike, Kọmishọna na-ahụ maka Ọrụ Ugbo na Kọmishọna agụmakwụkwọ na Kaduna Steeti n'etiti afọ 1984 na 1987.[4] Na ntuli aka onye isi ala nke 1992 maka National Republican Convention (NRC) Tafida meriri onye ọchịchị ndị agha General Yakubu Gowon na mpaghara Zaria n'okpuru usoro Nhọrọ A4. A họpụtara ya ka ọ bụrụ Minista Ahụike nke Federal n'etiti afọ 1993 na 1995.[4] Ọ bụ onye otu United Nigeria Congress Party ya na ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị dị ka Atiku Abubakar, Abdullahi Aliyu Sumaila na Tony Anenih, e nyere ya aha ọdịnala Tafidan Zazzau na 1995.[3]

Ọrụ Senate[dezie | dezie ebe o si]

Mgbe ọ nọsịrị n'oche ya na Senate na June 1999, a họpụtara Tafida na kọmitii na Iwu & Usoro (onye isi oche), Sayensị & Teknụzụ, Ahụike, Ọrụ Ugbo na Ọgwụ & Narcotics.[6]

N'oge nke abụọ ya, Tafida bụ onye ndú nke Senate Majority Leader.[3] N'ọnwa Machị afọ 2006, a sịrị na ya na osote onye isi oche Senate bụ Ibrahim Mantu na-arụkọ ọrụ n'ịgba mbọ ka a gbanwee iwu iji nye onye isi ala Olusegun Obasanjo ohere ịzọ ọkwa nke atọ. Tafida gbachitere atụmatụ nke atọ na ndabere na ọ ga-enye ohere maka ntụgharị ngwa ngwa n'etiti ugwu na ndịda, ma kwuo na ọ bụrụ na agafe, ọ nweghị nkwa na Obasanjo ga-emeri ntuli aka.

Advance Congress of Democrats (ACD) kpọrọ Mantu na Tafida ka ha gbaa arụkwaghịm ozugbo ka ha na-echere nyocha nke ihe ihere ebe a na-ekwu na a na-enye ya aka azụ maka ịtụ vootu maka mgbatị nke atọ. Tafida gọnahụrụ itinye aka n'inye ndị otu National Assembly Joint Constitution Review Conference aka azụ. N'ime arụmụka Senate n'ọnwa Eprel afọ 2006 banyere ebubo nke Mantu banyere enweghị ego, Tafida gara n'ụzọ na-enweghị isi maka ikpe mkpegharị, mana ọ bụ otu n'ime ndị omeiwu meriri na vootu dị nso na Kọmitii na-ahụ maka Omume, Ihe Nketa na Arịrịọ ọha kwesịrị inyocha Mantu kama ịkwụsị ya ozugbo.

Ọrụ ya mgbe e mesịrị[dezie | dezie ebe o si]

Tafida bidoro ịgba ọsọ maka Senate maka oge nke atọ wee pụta dị ka onye na-ebu ọkọlọtọ PDP n'enweghị onye na-emegide ya. Otú ọ dị, mkpọsa ya dakwasịrị mgbe pati ahụ kpebiri n'ọnọdụ esemokwu inye Ahmed Makarfi tiketi ahụ, onye na-esoghị na primaries nke hụrụ mpụta nke Tafida dị ka onye na-ebu ọkọlọtọ nke pati ahụ. Makarfi rụchara ọrụ ugboro abụọ dị ka Gọvanọ Steeti ma mesịa dochie Tafida na Senate. Mgbe ọ hapụsịrị Senate, a họpụtara Tafida ka ọ bụrụ Kọmishọna Ukwu Naịjirịa na United Kingdom, na-enye Eze Nwanyị Elizabeth nke Abụọ akwụkwọ ozi ya na 30 Mee 2008.[3] N'ọnwa Machị afọ 2009, ọ chọpụtara mmụba na ngwa maka visa Naijiria na High Commission, na-egosi mkpa mmekọrịta akụ na ụba dị n'etiti mba abụọ ahụ n'agbanyeghị onyinyo ọjọọ n'ihi ntọrọ mmanụ, igwu wayo na nsogbu ndị ọzọ. N'afọ 2010, onye isi ala Goodluck Ebele Jonathan họpụtara Tafida dị ka onye isi nchịkwa nke mkpọsa onye isi ala ya.

N'ọnwa Jenụwarị afọ 2010, o meghere ụlọ nzukọ visa ọhụrụ, nke a tụrụ anya na ọ ga-ebelata igbu oge n'inweta visa Naijiria. N'ọnwa Eprel afọ 2010, Tafida meghachiri omume ngwa ngwa mgbe BBC gosipụtara ihe ngosi nke gosipụtara Lagos dị ka otu nnukwu ogige. Akwụkwọ ozi mkpesa ya nye onye na-ahụ maka BBC2 kwuru "nkụda mmụọ na mmechuihu" banyere ihe ngosi ahụ, ma dekọọ "nnupụisi siri ike nke ihe ngosi a dị ka mgbagwoju anya nke ndụ na Lagos".

Ihe odide[dezie | dezie ebe o si]

  1. FEDERAL REPUBLIC OF NIGERIA LEGISLATIVE ELECTION OF 20 FEBRUARY AND 7 MARCH 1999. Psephos. Retrieved on 2010-06-21.
  2. Senators. Dawodu. Retrieved on 2010-06-21.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 He is married with children. First married to Hauwa Mohammed (divorced) and then later to Salamatu Ndana. High Commission for the Federal Republic of Nigeria. Head of Mission: HE Dr. Dalhatu Sarki Tafida O.F.R. C.F.R.. United Nigeria Welfare Association. Archived from the original on 2009-08-15. Retrieved on 2010-06-21.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 The High Commissioner. Nigeria High Commission, London, UK. Archived from the original on 2010-04-12. Retrieved on 2010-06-21.
  5. Dalhatu Tafida. AfDevInfo. Retrieved on 2010-06-21.
  6. Congressional Committees. Nigeria Congress. Archived from the original on 2009-11-18. Retrieved on 2010-06-21.

Àtụ:Nigerian Senators of the 4th National AssemblyÀtụ:Nigerian Senators of the 5th National Assembly