Tai Solarin

Tai Solarin
Tai Solarin, director of the Mayflower school (right), with a guest from Israel in Ikene, Nigeria, 1962.
Born	Augustus Taiwo Solarin (1916-08-20) 20 Ọgọstụ 1916 Ikenne, Southern Region, British Nigeria (now in Ogun State, Nigeria)
Died	27 Julaị 1994(1994-07-27) (aged 77) Ikenne, Ogun State, Nigeria
Nationality	Nigerian
Other names	Tai
Alma mater	Manchester University University of London
Occupation	Educator, social activist, author (journalist) first African pilot
Spouse(s)	Sheila Mary Tuer ​ ​ (m. 1951)​
Children	Corin Solarin Tunde Solarin

Augustus Taiwo "Tai" Solarin (20 August 1916 - 27 July 1994) bụ onye nkuzi na onye edemede Naijiria. O guzobere ụlọ akwụkwọ Mayflower a ma ama, Ikenne, Ogun State na 1956. N'afọ 1952, Solarin ghọrọ onye isi nke Molusi College, Ijebu Igbo, ọfịs o nwere ruo 1956 mgbe ọ ghọrọ onye nwe ya na onye isi nke Mayflower School.

Oge ọ malitere

A mụrụ Solarin na Ikenne, Ogun State, na Western Nigeria na 20 August 1916, nwa mbụ n'ime ejima Daniel Solarin na Rebecca Okufule Solarin mụrụ. Nwanne ejima ya, Caroline Kehinde Solarin nwụrụ na 1991 mgbe ọ dị ihe dị ka afọ 69. Ya na nwanne ya nwanyị bụ naanị ụmụ nke nne na nna ha. Ọ gara Wesley College Ibadan . Ihe odide nke Nnamdi Azikiwe kpaliri Solarin bụ onye gbara ndị na-eto eto ume ịga mba ọzọ maka ọmụmụ ihe. Mgbalị mbụ ya inweta akwụkwọ ikike ngafe dara mana o mechara banye na British Air Force ma soro Royal Air Force rụọ ọrụ dị ka onye na-eme njem n'Agha Ụwa nke Abụọ. Ọ nọgidere na Britain, na-agụ akwụkwọ na Mahadum Manchester, na Mahadim London. Tai Solarin lụrụ Sheila Mary Tuer a mụrụ n'England n'afọ 1951.

Solarin laghachiri Naịjirịa wee bụrụ onye nkuzi na Mahadum Molusi, nke obodo na Ndị Kraịst nọ na Ijebu-Igbo kwadoro. N'afọ 1952, a họpụtara ya ka ọ bụrụ onye isi ụlọ akwụkwọ ahụ na-anọchi Stephen Awokoya onye a ka họpụtara ka ọ bụrụ Minista Mmụta mpaghara. Solarin, onye na-ahụ maka ọdịmma mmadụ nwere ebumnuche 'ịkụziri' obodo ahụ ma kpebie ime mgbanwe ụfọdụ. O wepụrụ ekpere ụtụtụ na ọmụmụ okpukpe dị ka isiokwu n'ụlọ akwụkwọ ahụ. Otú ọ dị, ụfọdụ n'ime mgbanwe ndị ahụ nwetara mmegide n'ime obodo ebe nwanne ya nwoke bụ onye ụkọchukwu. O kpebiri ịhapụ ma chọta ụlọ akwụkwọ nke ya na nkwado nke Awokoya onye bụbu onye isi ụlọ akwụkwọ. O guzobere ụlọ akwụkwọ Mayflower na 27 Jenụwarị 1956.

Mayflower

Ogige Mayflower, nke o guzobere, nwere ọtụtụ narị hekta nke ala, nke dabeere na ebe a mụrụ Tai Solarin, Ikenne, Ogun State. Ihe dị ka ụmụ akwụkwọ 15,000 na-abịa.

Ogige ahụ gụnyere klas, ụlọ nchịkwa, obere ụlọ maka ọtụtụ ndị nkuzi, ebe obibi maka ihe dị ka ndị bi na 5,000, na ugbo. A maara ụlọ akwụkwọ ahụ maka ihe ịga nke ọma agụmakwụkwọ dị elu.

Ndị na-akatọ nnwere onwe mgbe

Tai Solarin bụ otu n'ime ndị na-akatọ ikike obodo na ndị na-eme ngagharị iwe na obodo ya Naịjirịa; ụfọdụ ndị ọzọ bụ Fela Anikulapo-Kuti (onye egwu) Beko Ransome-Kuti, Wole Soyinka (Nobel Laureate), Ayodele Awojobi, Dele Giwa, Gani Fawehinmi (onye ọka iwu), na Ken Saro-Wiwa. Maka ihe ka ukwuu n'ime afọ iri anọ mbụ mgbe nnwere onwe gasịrị, Naịjirịa enweghị mmegide dị irè megide ọchịchị ndị agha nke ụbọchị ahụ. Ndị na-eme ngagharị iwe a rụrụ ọrụ dị ka ndị na-emegide gọọmentị na-achị. N'afọ 1975, mgbe General Gowon Regime na-egbu oge ịlaghachi ike n'ọchịchị ndị nkịtị, Tai bipụtara nkwupụta ya "The Beginning of the End", nke o kesara n'ụzọ nkịtị n'akụkụ ụzọ. E mechara tụọ ya mkpọrọ maka omume a. N'oge ndụ ya niile, Tai lụrụ ọgụ na gọọmentị dị iche iche iji melite ọnọdụ ndị Naijiria.

Maazị Solarin bụ onye nkuzi nwere ọgụgụ isi maka ndị Naịjirịa na-enweghị obi ụtọ na ndị a napụrụ ikike ruo afọ iri anọ. Ihe odide ya na magazin na akwụkwọ akụkọ, na-eme ka ihe ọ kpọrọ ihu abụọ na okwu mkparị nke Naịjirịa nke oge ya pụta ìhè, na-akpasu ndị nọ n'ọchịchị iwe ugboro ugboro.

Ọ bụ onye na-akatọ ọchịchị ndị agha na Naijiria, mba kacha nwee ọnụ ọgụgụ mmadụ n'Africa, na onye ombudsman na steeti atọ na 1976 na 1977

Dị ka onye na-ede akwụkwọ akụkọ, Tai bụ onye na-akatọ ọchịchị ndị agha Naijiria, yana nrụrụ aka na gọọmentị na ụka. A na-atụkarị ya mkpọrọ maka okwu ihu ọha ya.

Ịdị umeala n'obi

N'ime mba na n'oge ndị isi na-eyi Agbada na-asọ asọ iji gosipụta akụ na ụba na ọnọdụ ha, a maara Tai ka ọ na-eyi uwe mkpụmkpụ na uwe elu khaki.

Ihe e kwuru

'M na-alụ ọgụ na mmụọ na-enweghị nchịkwa, azụ m na mgbidi, mmeri bụ maka ndị na-anabata ya' 'A na-akpa nnukwu mmetụta ịhụnanya n'ihe isi ike. Ịdu ndú pụtara nhụjuanya. Onye ndú, onye na-enweghị akara, akara a na-apụghị ihichapụ echefu iji gosipụta ma ọ bụ n'ahụ ya ma ọ bụ na uche ya educhabeghị. 'Socrates mụbara ole na Gris? Mmadụ ole Nehru mụrụ India? Ha nwere otu onye ma ha niile nwere otu ihe, echiche nke ọrụ. akpịrị ịkpọ nkụ a na-apụghị ịkwụsị apụ iji mee ihe. Dị ka ọ dị n'ọnọdụ a, ọ bụ naanị otu onye Naijiria nwere obi ike ka ọ kwado. Mana ọ dịghị onye Naijiria chọrọ inye isi ya iji kụwaa akị bekee.

Onye amụma nke ịdabere n'onwe ya

Otu n'ime ụkpụrụ ndị bụ isi nke Tai Solarin bụ ịdabere n'onwe ya, akụkụ nke usoro mmụta na Mayflower.

Ụlọ Akụ̀ Ndị Mmadụ

N'afọ 1989, gọọmentị guzobere Peoples Bank, Tai Solarin ghọkwara onyeisi oche mbụ. E guzobere ụlọ akụ ahụ iji kwụọ ụgwọ dị nro na ụdị ụgwọ ndị ọzọ nye ndị ogbenye iji malite azụmahịa nke ha.

Onye na-ahụ maka ọdịmma mmadụ

Tai Solarin bụkwa onye a ma ama na-ahụ maka ọdịmma mmadụ na onye na-ekweghị na Chineke nke megidere ikike nke ụlọ akwụkwọ site na chọọchị. Tai Solarin kwuru n'otu oge na "ndị ojii (ndị mmadụ) na-ejide Chineke ha dịka nwoke ahụ ṅụbigara mmanya ókè na-ejidesi ike n'elu oriọna okporo ámá - maka nkwado anụ ahụ naanị". N'afọ 2004, ụlọ akwụkwọ Mayflower mere nzukọ International Humanist Conference, na-echeta ndụ na ọrụ Tai Solarin. Ndị ọbịa si United States, Africa na Europe bịara ya.

Tai Solarin na-ede akwụkwọ mgbe niile maka Daily Times, Nigerian Tribune na The Guardian.

Mahadum agụmakwụkwọ Tai Solarin

N'ọnwa Nọvemba afọ 2005, Ngalaba Naịjirịa National Universities Commission (NUC) nabatara "Tai Solarin University of Education" (TASUED) Ogun State, dị ka mahadum mbụ pụrụ iche nke agụmakwụkwọ, mahadum steeti nke 27 na mahadum nke 76 na Naịjirị.

Ọrụ

• N'ebe omume nke Naịjirịa na-achị onwe ya,
• Na-eche echiche na gị.
• Ozi maka ndị na-eto eto Naijiria.
• Nye Nne nwere ịhụnanya.
• Mayflower; akụkọ nke ụlọ akwụkwọ.
• Tai na-enweghị oge.