Saworoide
| aha | Saworoide, Saworoide  |
|---|---|
| ndị sotere | Agogo Eewo |
| ụdị | drama film, political drama |
| mba osi | Naijiria |
| Mmalite asụsụ ihe ngosi | Bekee, Asụsụ Yoruba |
| afọ/ụbọchị mbipụta | 1999 |
| Onye nduzi | Tunde Kelani, Bukky Wright |
| Odee akụkọ ihe nkiri | Akinwunmi Isola |
| ụlọ ọrụ mmepụta ihe | Mainframe Productions |
| ekesa site | Mainframe Films and Television Productions |
| Ụcha anụkpa ahụ | color |
| usoro nkesa | VHS |
Saworoide bụ Ihe nkiri ndọrọ ndọrọ ọchịchị Naijiria nke afọ 1999, nke Tunde Kelani mepụtara ma duzie. Ndị [1]-eme ya bụ Kola Oyewo, Bukky Wright, Lere Paimo, Larinde Akinleye, Peter Fatomilola, Kunle Bamtefa, Adebayo Faleti, Kayode Olaiya na Doyin Hassan.
Saworoide na-egosi ọnọdụ nke omenala Yoruba ochie n'obodo Jogbo ebe a na-enweghị ike ikpu mmadụ eze na-enweghị ememe nke na-agụnye ịkpọ saworoide (English: brass bell talking drum). [2] [3] depụtara ya dị ka otu n'ime ihe nkiri Yoruba 10 kacha ere ahịa. [1]
Atụmatụ[dezie | dezie ebe o si]
Ọ na-emeghe n'oge ochie n'obodo Jogbo. Onye ụkọchukwu ahụ gwara eze na a ga-enwe nkwekọrịta n'etiti ụmụ amaala Jogbo na ndị eze ha, na-eji mgbịrịgba ọla na usoro ememe ahụ, nakwa na a ga na-emekwa usoro ememe nke ndị eze na-esote.
A ka họpụtara eze ọhụrụ, Lapite (Kola Oyewo) na Jogbo; enwere okwu ogologo oge na ndị eze Jogbo anaghị enwe mmetụta na ọgaranya dị ka ndị eze nke ókèala ndị ọzọ. Lapite chọpụtara site n'aka enyi ya na Chief, Balogun (Lere Paimo) na ọ bụ n'ihi omenala ochie nke ememe ndị eze, n'ihi ya Lapite ghọgburu usoro ahụ. Otú ọ dị, Balogun mechara mụta site n'aka otu agadi nwoke ahụ gwara ya, na onye ọ bụla na-aghọ aghụghọ na usoro ahụ ga-eche ihe si na ya na onye ọzọ kerịta ọchịchị ya ihu, nakwa na ọ bụrụ na ọ gee ntị na Saworoide (mgba ọla) na-akpọ, ọ ga-anwụ n'ihi isi ọwụ. Lapite n'ihi ya zigara ndị ogbu mmadụ igbu ezinụlọ Adebomi, onye ọ na-ewere dị ka ihe iyi egwu (ma ha egbughị nwa ha), ma nye iwu ka e jide onye na-elekọta Saworoide, Ayangalu (Ayantunji Amoo), tinyere ịgbà ya. Otú ọ dị, otu n'ime ndị isi ahụ gwara Ayangalu ma ya na nwa Adeboro gbapụ, na-ahapụ Saworoide ka e jide ya.
Eze ọhụrụ ahụ lụrụ nwunye ọzọ, Tinuola (Bukky Wright), onye dị ime maka onye ọ hụrụ n'anya, mana a dụrụ ya ọdụ ka ọ debe ya na nzuzo ka ọ ghara ịhapụ ohere na-agbanwe ndụ nke ịbụ eze nwanyị. Lapite na ndị na-etinye ego n'oge a na-ejikọ aka ịmalite nyocha nke akụ na ụba obodo ahụ, ọkachasị ịkwa osisi, na iji nlezianya bibie ihe ọkụkụ ndị mmadụ na usoro ahụ. Ndị isi na Eze malitere ibi ndụ nke akụ na ụba, na-eme ka ndị nta akụkọ ghara ịdị na ya. Lapite jụkwara ige ụmụ amaala Jogbo ntị bụ ndị na-eme ngagharị iwe mgbe niile megide ihe na-aga n'ihu. N'ihi ya, agha bilitere n'etiti ndị nwe ugbo ma ha malitere ịwakpo ndị ọrụ nọ n'ugbo ha, nke mere ka ndị ọrụ gaa ngagharị iwe.
Lapite malitere imegide ndị otu ya, na-ejide ndị mmadụ ma ghọọ onye ọchịchị aka ike. Ụfọdụ ndị otu ndị nwe ugbo ahụ gakwuuru onye ụkọchukwu obodo ahụ, Amawomaro (Peter Fatomilola) ma gwa ha na naanị ụzọ isi pụta bụ ijide n'aka na Adé idẹ (Kpu Ahịhịa) anọghị n'obí eze ruo ụbọchị 15. Ndị agha ahụ na-achọ enyemaka si n'èzí; otu n'ime ụlọ ọrụ ndị na-egbu osisi na-enye ego, mana na nzuzo iji ha mee ihe na-enweghị isi maka ọdịmma nke ha. Ha na-eme ọtụtụ mwakpo dị ka ịnapụ emume iji zuo okpueze eze, nke e mesịrị nweta site n'enyemaka nke ụlọ ọrụ ndị na-egbutu osisi mgbe e nyere ha aka azụ.
Aresejabata (Kunle Afolayan) malitere imete enyi na Araparegangan (Kabirat Kafidipe) onye a na-eche na ọ bụ nwa Lapite. Ọ gwara ya na ọ bụ ezie na ọ na-aṅụbiga mmanya ókè, na ọ bụ nwa Adebomi e gburu. Lapite chọpụtara ma nye iwu ka e gbuo Aresejabata, n'echeghị na e gburu Arapa n'ime usoro ahụ. Tinuola nụrụ ma gwa nwa ya nwanyị ka ya na Arese gbapụ na nnọkọ na obodo nta ahụ. Ndị agha na-eme ngagharị iwe nke ọma, na-egbu Lapite; Ọfịsa Lagata (Kunle Bamtefa) na-eweghara ọchịchị Jogbo. Balogun na Seriki (Larinde Akinleye) na gọọmentị ọhụrụ ahụ na-emekọrịta ihe ọzọ.
Ndị bụbu ndị agha na-eme atụmatụ igbu eze ọhụrụ ahụ site n'ime Ayangalu, onye nọ n'ebe a chụgara ya ka ọ bụrụ Saworoide na Jogbo. Otu n'ime ndị agha ahụ raara ha nye ma jide Ayangalu. Otú ọ dị, Ayangalu ejirila ịgbà ya kpọọ nwa ya nwoke obere oge tupu e jide ya. Nwa ya nwoke, Ayanniyi (Segun Oni) laghachiri ma mee Saworoide ozugbo e kpuwere Lagata okpueze, ọ nwụkwara n'ihi isi ọwụwa. A na-eji ọgwụ ekechi ndị agha ka ha nọrọ n'akụkụ ndị mmadụ; Aresejabata natara mmalite ịghọ eze.
Ndị na-eme ihe nkiri[dezie | dezie ebe o si]
- nsibia Kola Oyewo dị ka Oba Lapite
- Bukky Wright dị ka Olori Tinuola
- Lere Paimo dị ka Balogun
- Larinde Akinleye dị ka Seriki
- Ayantunji Amoo dị ka Ayangalu
- Peter Fatomilola dị ka Amawomaro
- Kunle Bamtefa dị ka Ogagun Lagata
- Adebayo Faleti dị ka Baba Opalaba
- Kayode Olaiya dị ka Bada
- Laide Adewale dị ka Otun
- Jab Adu dị ka Lagbayi
- Tunde Salisu dị ka Kujenra
- Moji Bamtefa dị ka Agbegilodo
- Doyin Hassan dị ka Olojowon
- Lai Karounwi dị ka Fadiya
- Kunle Afolayan dị ka Aresejabata
- Kabirat Kafidipe dị ka Araparegangan
- Biodun Aleja dị ka Kangidi
- Bose Adewoyin dị ka Asabi
- Akinwunmi Isola dị ka Ifa Priest
- Tunde Ojeyemi dị ka onye nyocha nke ndị uwe ojii
- Goroso dị ka Adebomi
- Segun Oni dị ka Ayanniyi
Ihe Ndị sochiri ya[dezie | dezie ebe o si]
Ihe na-esote Saworoide bụ Agogo Eewo ma wepụta ya na 2002. Kelani kwupụtara na ọ na-arụ ọrụ na prequel akpọrọ Iyan Esuru site na Twitter ya na 10 Eprel 2021. [4]
Edensibia[dezie | dezie ebe o si]
- ↑ "Saworoide (1999)", The New York Times, 2016. Retrieved on 5 November 2015.
- ↑ Eniola (3 January 2014). THE MYSTERY 'SAWOROIDE'. Rough Africa. Archived from the original on 17 November 2015. Retrieved on 5 November 2015.
- ↑ Ogundipe (2004). Gender and Culture in Indigenous Films in Nigeria, 93–94.
- ↑ Nwogu (2021-04-19). Exclusive: A 'Ṣaworoidẹ' prequel titled 'Iyán Èsúrú' is officially in the works! (en). Pulse Nigeria. Retrieved on 2021-09-04.
Ịgụ ihe ọzọ[dezie | dezie ebe o si]
- Adedina (2015). Aesthetics and Semiotics in Nigerian Films: An Analysis of Saworoide (Brass Bell), A Tunde Kilani's Film. National Institute of Cultural Orientation. Archived from the original on 2018-03-14. Retrieved on 2024-02-21.